[Sách] 101 câu hỏi thường gặp trong sản xuất nông nghiệp , tập 9 - Trồng tiêu thế nào cho hiệu quả?

Tên sách: TRỒNG TIÊU THẾ NÀO CHO HIỆU QUẢ?
Tác giả: ThS. TRẦN VĂN HÒA
Nhà xuất bản: TRẺ
Năm xuất bản: 2001
Số trang: 124
Từ khóa chính: Trồng tiêu, cây tiêu, kỹ thuật trồng tiêu, chọn giống tiêu, làm đất trồng tiêu, phân bón cho tiêu, sâu bệnh hại tiêu, thu hoạch tiêu, chế biến tiêu, cây nọc tiêu, cải tạo vườn tạp.

Tải về

Cuốn sách "Trồng tiêu thế nào cho hiệu quả?" là tập 9 trong tủ sách "101 câu hỏi thường gặp trong sản xuất nông nghiệp" do ThS. Trần Văn Hòa biên soạn và Nhà xuất bản Trẻ phát hành năm 2001. Đây là tài liệu chuyên sâu dành cho người nông dân trồng tiêu, đặc biệt là ở các vùng Phú Quốc, miền Đông Nam bộ, Tây Nguyên, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị. Cuốn sách cung cấp kiến thức toàn diện từ việc chọn giống, làm đất, bón phân, phòng trừ sâu bệnh đến khâu thu hoạch và sơ chế, nhằm giúp bà con nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất cây tiêu – một mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao.

Nội dung chính:

Nội dung chính của cuốn sách được trình bày dưới dạng hỏi đáp, bao gồm các chủ đề sau:

I. TỔNG QUAN VỀ CÂY TIÊU VÀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT

1. Nguồn gốc và lịch sử du nhập: Tiêu có nguồn gốc từ vùng Ghats miền Tây Ấn Độ, du nhập vào Đông Dương từ thế kỷ 17, phát triển mạnh ở Campuchia và lan dần sang Việt Nam qua ngõ Hà Tiên, sau đó đến các tỉnh miền Trung, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên.
2. Giá trị sử dụng: Ngoài làm gia vị, tiêu còn dùng trong công nghiệp chế biến hương liệu, nước hoa (do chất piperine và tinh dầu) và y dược (chữa lạnh bụng, tiêu chảy).
3. Diện tích và năng suất: Diện tích trồng tiêu ở Việt Nam không ngừng tăng (từ 7.000 ha năm 1995 lên 15.000 ha năm 1999), năng suất bình quân 1,24 tấn/ha (thấp hơn Brazil, Thái Lan nhưng cao hơn Ấn Độ, Indonesia).
4. Tình hình sản xuất tiêu thế giới: Ấn Độ có diện tích lớn nhất (128.000 ha), Việt Nam đứng thứ 6 (11.800 ha năm 1999). Tổng sản lượng thế giới tăng đều qua các năm.
5. Thị trường tiêu thụ: Mỹ là thị trường tiêu thụ lớn nhất (1/3 lượng xuất khẩu), tiếp đến là Nga và các nước châu Âu, Trung Đông, Bắc Phi. Nhu cầu tiêu thụ toàn cầu tăng 4-5% hàng năm.
6. Giá cả và khả năng tiêu thụ: Giá tiêu thế giới biến động mạnh do cung cầu. Tuy nhiên, nhu cầu gia tăng và diện tích của Việt Nam còn nhỏ so với các nước lớn, nên việc tiêu thụ không đáng ngại.
7. Hạn chế trong sản xuất tiêu ở Việt Nam:
   • Giống cũ, chưa được phục tráng, tuyển chọn.
   • Kỹ thuật chọn và nhân giống tự phát, đơn điệu.
   • Kỹ thuật trồng còn dựa vào truyền thống, chưa áp dụng tiến bộ khoa học.
   • Chăm sóc, bón phân chưa cân đối, hợp lý.
   • Ít quan tâm phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là bệnh nguy hiểm.
   • Chưa chú ý dùng chất hữu cơ để hạn chế sâu bệnh.
8. Khuyến nghị cho nông dân trồng tiêu hiệu quả:
   • Trang bị kiến thức tối thiểu về cây tiêu.
   • Chọn đất cao ráo, không úng, giàu hữu cơ.
   • Chọn giống năng suất cao, phẩm chất tốt, kháng sâu bệnh.
   • Không chạy theo diện tích, phù hợp với lượng giống.
   • Chú trọng chất hữu cơ để cải thiện đất, kháng bệnh (héo nhanh, héo chậm).
   • Nắm vững kỹ thuật chăm bón, phòng trừ sâu bệnh.
9. Biện pháp hỗ trợ phát triển ngành tiêu:
   • Chính sách đầu tư vốn cải tạo vườn tiêu.
   • Khuyến nông phổ biến kỹ thuật mới, chọn giống, canh tác, bón phân, phòng trừ sâu bệnh.
   • Bình tuyển, lập vườn ươm giống, sản xuất cây con tốt.
   • Mở điểm trình diễn, lớp tập huấn.
   • Sưu tập, thử nghiệm giống nhập nội kháng bệnh, năng suất cao.
   • Khuyến khích nông dân dùng phân hữu cơ (ủ phân chuồng, compost).
   • Thành lập cơ quan nghiên cứu giống cấp quốc gia.
10. Vùng trồng tiêu tiềm năng ở Việt Nam:
    • Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế: Đất đỏ, nâu đỏ badan tốt, dày, tơi xốp. Cần lưu ý nước tưới mùa nắng và gió Lào.
    • Tây Nguyên: Đất đỏ, nâu đỏ ở Di Linh, DakLak, Pleiku, Đắk Nông. Cần biện pháp chống xói mòn trên đất dốc.
    • Miền Đông Nam Bộ: Đất xám (cát, nghèo hữu cơ, cần bón nhiều hữu cơ và vô cơ) và đất đỏ badan tốt ở Bình Phước, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu.
    • Đồng bằng sông Cửu Long: Giới hạn do ngập lũ, đất thấp. Trồng tốt trên đê tự nhiên, giồng cát.
11. Yêu cầu chọn đất trồng tiêu: Đất cao ráo, thoát nước tốt, tầng mặt sâu, tơi xốp, giàu hữu cơ, gần nguồn nước tưới, pH 5.5-7. Đất đỏ, nâu đỏ badan là thích hợp nhất.
12. Khí hậu thích hợp: Nhiệt độ bình quân 25-30°C, ẩm độ 75-90%, lượng mưa 2000-2500mm. Tiêu không thích mưa to, gió lớn. Cần chuẩn bị nước tưới mùa nắng và thoát nước mùa mưa.
13. Nhu cầu ánh sáng và bóng rợp: Tiêu ưa ánh sáng. Giai đoạn cây con cần bóng rợp 50-75%. Khi trưởng thành cần đủ ánh sáng để cho năng suất cao, vườn quá rợp làm giảm tỉ lệ đậu trái.
14. Trồng tiêu bằng hạt: Ít phổ biến do cây con sống kém, không giữ đặc tính tốt của cây mẹ, tỉ lệ bất thường cao, lâu cho trái (7 năm). Chỉ dùng cho mục đích thử nghiệm, lai tạo giống mới.
15. Hệ thống rễ tiêu: Rễ cọc (cây trồng từ hạt) ăn sâu 2-3m. Cây trồng bằng cành giâm có rễ cái ăn sâu 1-3m (hút nước) và rễ bàng dày đặc (90-95% ở độ sâu 15-40cm) hút dinh dưỡng và nước. Cần tránh gây tổn thương rễ khi làm cỏ, bón phân.
16. Rễ bám (rễ "thằn lằn"): Mọc từ đốt thân giúp tiêu bám vào nọc. Chức năng chính là bám, khả năng hấp thụ dinh dưỡng không đáng kể. Cần chọn nọc tốt, bền để tránh hư hại.
17. Phân biệt giống tiêu: Dựa vào kích thước lá (lá nhỏ, lá lớn, tiêu trung).
    • Tiêu lá lớn: Lá to (20-25cm dài, 10-12cm rộng), cây khỏe, tán rộng, thân to dễ gãy. Ra hoa muộn (3+ năm), gié dài (>15cm), trái nhỏ, mau già cỗi. Kén đất, dễ nhiễm thối gốc.
    • Tiêu lá nhỏ: Lá nhỏ (10-20cm dài, 5-10cm rộng), màu xanh đậm, cành tán nhỏ, hơi rủ, thân nhỏ, dai. Ra hoa sớm (2 năm), gié ngắn (5-10cm), trái to, lâu già cỗi. Ít kén đất, ít nhiễm bệnh héo nhanh.
18. Giống tiêu hiện tại ở Việt Nam: Chủ yếu là nhóm lá nhỏ, một ít tiêu trung và lá lớn (Lada Belantung từ Indonesia). Giống mang tên địa phương (Quảng Trị, Lộc Ninh, Phú Quốc, Di Linh