[Sách] 100 CÂU HỎI & ĐÁP VỀ KỸ THUẬT CÀ PHÊ

Tên sách: 100 CÂU HỎI & ĐÁP VỀ KỸ THUẬT CÀ PHÊ
Tác giả: PGS. TS. PHAN QUỐC SỦNG
Nhà xuất bản: NÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
Năm xuất bản: 2009
Số trang: 101
Từ khóa chính: Kỹ thuật cà phê, trồng cà phê, chăm sóc cà phê, giống cà phê, sâu bệnh cà phê, thu hoạch cà phê, chế biến cà phê, sản xuất cà phê bền vững, chất lượng cà phê, thương hiệu cà phê.

Nội dung chính của cuốn sách được cấu trúc thành năm phần lớn, giải đáp các câu hỏi thường gặp trong thực tiễn sản xuất cà phê:

PHẦN THỨ NHẤT: GIỐNG, ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT VÀ YÊU CẦU SINH THÁI CỦA CÂY CÀ PHÊ

• Giống cà phê và đặc điểm:
  • Giới thiệu các loại cà phê chính: cà phê chè (Arabica), cà phê vối (Canephora), cà phê mít (Excelsa).
  • Phân tích đặc điểm hương vị và hàm lượng Cafein của từng loại.
  • Nêu các chủng phổ biến của cà phê chè (Typica, Bourbon, Catimor,...) và cà phê vối (Robusta, Quillou).
  • Giới thiệu giống Arabusta.
• Yêu cầu sinh thái:
  • Trình bày yêu cầu về nhiệt độ, lượng mưa, độ cao và mùa khô hạn nhẹ cho cà phê chè và cà phê vối.
  • Cà phê chè ưa ánh sáng tán xạ và có cây che bóng.
• Giống Catimor:
  • Nguồn gốc và thời điểm nhập vào Việt Nam.
  • Đặc điểm nổi bật: thấp cây, cành đốt ngắn, khả năng trồng dày, kháng bệnh gỉ sắt (Hemileia vastatrix), hạn chế sâu đục thân (Xylotrechus quadripes) do bộ tán kín.
  • Phổ biến trên thế giới (Colombia) và ở Việt Nam (Sơn La, Quảng Trị) với năng suất cao (4-5 tấn nhân/ha nếu thâm canh) và giá trị kinh tế tốt khi chế biến ướt.
• Đặc điểm hình thái cây cà phê:
  • Giải thích cành cấp 1 (mọc trực tiếp từ thân, bộ khung chủ yếu).
  • Giải thích cành thứ cấp (cấp 2, cấp 3,... mọc từ cành cấp 1 và các cành thứ cấp khác).
  • Giải thích chồi vượt (mọc từ gốc, thân, ngọn), cách sử dụng (nuôi thân mới, tầng 2) và tác hại nếu không loại bỏ kịp thời (hút dinh dưỡng, hạn chế sinh trưởng, là nơi trú ngụ của sâu bệnh).
  • Ứng dụng chồi vượt làm vật liệu ghép.

PHẦN THỨ HAI: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÀ PHÊ

• Đất trồng cà phê:
  • Tiêu chí chọn đất: tầng đất sâu (>70cm), cấu tượng tốt, tơi xốp, giàu hữu cơ, thoát nước tốt.
  • Các loại đất phù hợp: đất đỏ (Badan), đất phù sa cổ, đất dốc tụ, đất sa phiến thạch, đất đá vôi.
  • Đất lẫn sỏi đá vẫn trồng được nếu có tầng đất sâu và cấu tượng tốt, cần cải tạo bằng cây phân xanh và phân hữu cơ.
  • Hàm lượng hữu cơ phù hợp: >3% với đất Badan, >2.5% với các loại đất khác.
• Mật độ, khoảng cách trồng:
  • Cà phê vối: 3m x 2.5m (2 cây/hố) hoặc 3m x 3m (1 cây/hố rồi nuôi thêm thân).
  • Đất dốc: trồng dày trên đường đồng mức (3-3.5m hàng x 2m cây) để chống xói mòn, rửa trôi.
  • Trồng trong vườn: phụ thuộc vào cây ăn quả có sẵn, khoảng cách cà phê đến cây ăn quả >2m.
  • Cà phê chè thương phẩm cũ (Typica, Bourbon): 3m x 2m (1666 hố/ha, 1-2 thân/hố).
  • Cà phê Catimor: 1.5m x 1m (6666 cây/ha) hoặc 2m x 1.5m (3333 cây/ha), hoặc 2m x 1m (5000 cây/ha); nuôi 1-2 thân/hố. Năng suất: 2-3 tấn nhân/ha vụ bói, 3-4 tấn nhân/ha thời kỳ kinh doanh (thâm canh, tưới nước). Catimor có thể hãm ngọn ở 1.8m hoặc không hãm.
• Cây trồng xen, che phủ, bảo vệ, cải tạo đất:
  • Lợi ích: hạn chế thiêu hủy hữu cơ, tăng độ ẩm, giảm nhiệt độ đất, cải tạo đất (tăng mùn, đạm, lân, kali), chống xói mòn, cung cấp nguyên liệu tủ gốc.
  • Các loại cây trồng xen: cây phân xanh đậu đỗ (muồng hoa vàng, đậu tương, lạc, lông, hồng đao), cây lương thực (ngô, cách gốc cà phê ít nhất 1m).
  • Bón phân cho cây trồng xen: cần thiết nếu đất không có độ phì cao, liều lượng 20kgN-20kgP-10kgK/ha.
• Tủ gốc giữ ẩm:
  • Lợi ích: tăng mùn, ẩm độ, độ xốp đất; giảm nhiệt độ; chống cỏ dại; tăng dinh dưỡng (lân, kali); tiết kiệm nước tưới; tạo điều kiện cho vi sinh vật có ích; giảm xói mòn.
  • Phương pháp tủ: xung quanh gốc, theo băng hoặc toàn bộ bề mặt đất.
  • Lưu ý: chống cháy mùa khô, dùng đất đè lên vật liệu tủ chống gió.
• Cây che bóng:
  • Nhu cầu sinh lý của cà phê chè và vối.
  • Tác dụng: hạn chế ánh sáng trực xạ, điều hòa nhiệt độ, giảm cường độ mưa, hạn chế hủy hoại cấu tượng đất, hút nước/dinh dưỡng tầng sâu, điều hòa ẩm độ, hạn chế sương muối, tăng độ phì đất, cản gió.
  • Các loại cây che bóng: keo dậu (keo dậu Cuba lý tưởng cho lâu dài), muồng hoa vàng, cốt khí, điền thanh, đậu săng (tạm thời), trâm lá nhọn, hoa hòe, keo tây.
  • Khoảng cách trồng: ban đầu 6m x 6m (nanh sấu), sau tỉa thưa 6m x 12m hoặc 12m x 12m; chiều cao >8m; rong tỉa cành định kỳ.
• Đai rừng chắn gió:
  • Tác dụng: cản tốc độ gió, giảm bốc hơi nước (rất lớn ở mùa khô).
  • Các loại cây làm đai rừng: muồng đen, keo tai tượng, keo lá tràm (diện tích rộng); mít, xoài, chôm chôm, nhãn, bơ, quế, sầu riêng (diện tích nhỏ, có thể trồng xen).
  • Không nên chặt phá đai rừng dù ảnh hưởng năng suất một số hàng cây gần đó.
• Kỹ thuật tạo hình cà phê:
  • Mục đích: tạo bộ tán cân đối, thông thoáng, đủ ánh sáng, năng suất cao và ổn định.
  • Các công việc cụ thể:
    • Hãm ngọn: 1.4m - 1.6m, cắt trên cặp cành cuối cùng khoảng 1cm.
    • Đánh chồi vượt: vặt hoặc cắt bỏ kịp thời.
    • Cắt bớt cành cấp 1 yếu, nhỏ, so le sau thu hoạch vụ bói.
    • Cắt cành thứ cấp mọc sát thân, mọc ngược ("ống khói").

…

Tải về