Cuốn sách "100 Cách Diệt Chuột" của Phạm Xương là một tài liệu toàn diện nhằm cung cấp kiến thức và phương pháp tiêu diệt loài gặm nhấm gây hại này. Sách được dịch từ nguyên bản tiếng Trung Quốc "DIỆT THỬ BÁCH PHÁP" và xuất bản bởi Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội vào năm 1995. Với 180 trang, cuốn sách đi sâu vào việc phân tích tác hại của chuột đối với sức khỏe con người, lương thực, hoa màu, rừng cây, đồng cỏ và các công trình xây dựng. Đồng thời, sách cũng giải thích nguyên nhân nạn chuột hoành hành, trình bày chi tiết về chủng loại và tập tính sinh hoạt của chuột, từ đó đưa ra các biện pháp diệt chuột hiệu quả. Cuốn sách không chỉ tập trung vào các phương pháp diệt chuột truyền thống và hiện đại mà còn đặc biệt chú trọng đến các biện pháp phòng tránh ngộ độc thuốc chuột và cách cấp cứu khi không may bị trúng độc, nhằm đảm bảo an toàn cho người và vật nuôi. Đây là một tài liệu hữu ích cho bạn đọc trong việc phòng trừ và tiêu diệt chuột, góp phần bảo vệ đời sống và sản xuất.
Tên sách: 100 CÁCH DIỆT CHUỘT
Tác giả: PHẠM XƯƠNG
Nhà xuất bản: KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT
Năm xuất bản: 1995
Số trang: 180
Từ khóa chính: Chuột, tác hại của chuột, chủng loại chuột, tập tính của chuột, diệt chuột, diệt chuột bằng khí cụ, diệt chuột bằng nhân công, diệt chuột bằng biện pháp sinh học, diệt chuột bằng hóa chất, diệt chuột bằng cách hun, diệt chuột bằng cây cỏ độc, thuốc diệt chuột, cấp cứu trúng độc.
Nội dung cuốn sách được chia thành các phần lớn như sau:
I. TÁC HẠI CỦA CHUỘT
Lan truyền bệnh tật, có hại cho sức khỏe: Chuột mang mầm bệnh (dịch hạch, trùng xoắn móc câu, sốt xuất huyết) và làm ô nhiễm thức ăn, nước uống, trực tiếp cắn người.
Ăn lương thực, phá hoại hoa màu: Gây thất thoát lương thực đáng kể, cắn phá mạ giống, bông lúa, làm giảm sản lượng nông nghiệp.
Phá hoại rừng cây và đồng cỏ: Ăn cây giống, gặm vỏ cây non, đào hang phá hoại lớp cỏ, gây sa mạc hóa đồng cỏ.
Làm hỏng công trình, cắn đứt dây điện: Đào hang trên đê điều, đập nước gây tai họa, cắn đứt dây cáp điện gây mất điện, cháy nổ.
Cắn nát quần áo, sách vở, tài liệu, cắn người và súc vật: Gây thiệt hại tài sản, quấy rầy giấc ngủ, thậm chí cắn chết người và súc vật.
II. NGUYÊN NHÂN CỦA NẠN CHUỘT HOÀNH HÀNH
Điều kiện môi trường thích hợp: Khí hậu, thức ăn dồi dào, chỗ trú ẩn yên ổn (đống rác, nhà xí, cống rãnh, kho lương thực, chuồng trại) tạo điều kiện cho chuột sinh sôi nhanh chóng.
Kẻ thù tự nhiên ít đi: Lạm dụng thuốc diệt chuột độc hại gây chết kẻ thù tự nhiên (mèo, cú, rắn, chồn), phá hoại môi trường sống của chúng, và việc con người săn bắt các loài vật này đã làm mất cân bằng sinh thái.
Con người không đủ sức khống chế, không kiên trì phương châm diệt chuột: Thiếu sự kiên trì, không áp dụng thường xuyên các biện pháp diệt chuột tổng hợp, chỉ dựa vào hóa chất một cách đơn thuần.
III. CHỦNG LOẠI VÀ TẬP TÍNH CỦA CHUỘT
Đặc trưng hình dạng và chủng loại chuột:
Hình dạng chung của chuột: Mô tả các bộ phận cơ thể (đầu, cổ, ngực, bụng, đuôi), màu lông, đặc điểm mắt, tai, râu mép, bộ răng (răng cửa mọc dài liên tục).
Chủng loại chuột: Giới thiệu các họ chuột gây hại chính ở Trung Quốc như họ sóc (chồn xám, chuột hoang, rái cạn), họ chuột túi má (chuột túi má lớn, chuột túi má sọc đen, chuột đồng, chuột nước), họ chuột (chuột ức vàng, chuột nhà, chuột cống) và họ chuột nhảy.
Thói quen sinh hoạt của chuột:
Gặm nhấm đồ dùng: Là bản năng sinh lý do răng cửa mọc dài không ngừng.
Chỗ ẩn náu: Tùy thuộc vào chủng loại, địa phương, nguồn thức ăn và khả năng che giấu, chia thành chuột sống trong nhà (chuột nhà, chuột cống, chuột ức vàng) và chuột náu ngoài đồng (chuột sọc đen đuôi dài, chuột hoang, chuột rừng, chuột nước, chuột nhảy, chuột trúc).
Hoạt động: Liên quan đến tuổi, nguồn thức ăn, nơi làm hang, giao phối, sinh nở và môi trường sống. Chuột chủ yếu hoạt động vào ban đêm, di chuyển theo đường quen lối cũ.
Thói ăn: Là loài ăn tạp, nhưng có sở thích riêng biệt tùy theo chủng loại, mùa và môi trường. Chuột có phản ứng "thử" đồ ăn mới và có thể sinh ra phản ứng chê nếu phát hiện độc. Nước là yếu tố không thể thiếu.
Di trú: Chia thành di trú không quay lại và di trú có quay lại, thường do thay đổi khí hậu và nguồn lương thực.
Các giác quan và phản ứng đối với sự thay đổi hoàn cảnh: Thính giác và xúc giác nhạy bén, khứu giác phát triển, thị giác kém. Chuột rất cảnh giác với sự thay đổi môi trường.
Đào hang và hang chuột: Hang là nơi tránh tai họa, có cấu trúc gồm cửa hang, đường hầm và ổ chuột. Chuột thường không lợi dụng hang cũ.
Tuổi thọ và sinh sản: Tuổi thọ ngắn (1-2 năm), suất sinh sản rất cao (nhiều lần đẻ trong năm, nhiều con mỗi lứa, trưởng thành sinh dục nhanh).
Ngủ đông: Chuột trong nhà không ngủ đông nhưng giảm hoạt động. Một số loài chuột ngoài đồng có thói quen ngủ đông.
Những đặc tính khác: Sống chung/tàn sát lẫn nhau, ăn thịt chuột con, thói quen cất giữ lương thực.
IV. TRĂM CÁCH DIỆT CHUỘT
Cuốn sách trình bày 6 loại lớn các cách diệt chuột:
Diệt chuột bằng khí cụ:
Nguyên tắc chung: Chọn mồi, thời điểm, địa điểm đặt bẫy phù hợp; xử lý sau khi bắt được chuột.
Các khí cụ thường dùng: Kẹp chuột (kẹp lò xo, kẹp hình cong, kẹp tre), nhốt chuột (lồng hình hộp, lồng kiểu Ấn Độ, hộp nhốt, hòm nhốt nhiều cửa), đâm chuột (mũi tên ngầm, cung tên), đè chuột (tảng đá, tấm gỗ, bàn ép gỗ), kẹt chuột (chai chôn, ống tre), thít chuột (thòng lọng, cung treo, lưới, cung tre), lật chuột (vào chum nước, quay vòng), úp chuột (bát, ngăn kéo, chậu), chuột rơi xuống nước (dán giấy trên mặt chum, lớp đường nổi trên mặt nước, chôn chum), bẫy (hầm, hố bẫy, hố bẫy di động), bắn chuột (súng, móc câu), bắt bằng keo dính, diệt chuột bằng dụng cụ chạy điện (máy siêu âm, lưới điện, máy diệt chuột tự động).
Diệt chuột bằng nhân công:
Đào hang đoạt lương thực, đổ nước vào hang, lật đống cỏ rác tìm chuột, khai hoang trồng trọt đất trống, bắt chuột bị say rượu, bao vây tiểu trừ bằng cách bắt rồi thả, dồn cát/đổ cát vào hang, bịt hang, dùng dung dịch amoniac, la ó truy đuổi, rọi đèn, mời "khách" (dụ chuột vào buồng trống).
Diệt chuột bằng biện pháp sinh học:
Lợi dụng kẻ thù tự nhiên: Bảo vệ và lợi dụng mèo, chó, chim cú, chồn, rắn.