Từ bỏ những chuyến đi buôn trâu vất vả, ông Đoàn Văn Kiên (xã Tân Uyên) đã chuyển hướng sang nuôi bò thâm canh và chế biến đặc sản Tây Bắc. Mô hình khép kín này không chỉ mang lại lợi nhuận trên 500 triệu đồng mỗi năm mà còn đưa ông vào danh sách Nông dân Việt Nam xuất sắc.
Bước ngoặt từ thương lái sang chủ trang trại
Trước khi trở thành ông chủ trang trại bề thế, ông Kiên từng có nhiều năm làm nghề “lái trâu”. Rong ruổi khắp các bản làng, chợ phiên từ Tân Uyên đến thành phố Lai Châu, ông thấm thía nỗi vất vả của nghề: “Dãi nắng dầm mưa, thức trắng đêm ngoài bãi mà làm mãi cũng chỉ đủ ăn, chẳng dư dả gì”.
Năm 2019, với số vốn tích góp được, ông quyết định “giải nghệ” thương lái để chuyển sang đầu tư chăn nuôi bền vững ngay trên mảnh đất quê hương.
Trên diện tích khởi điểm 500m², ông xây dựng chuồng trại kiên cố, thoáng mát. Thay vì nuôi các giống bò cỏ địa phương tăng trưởng chậm, ông Kiên mạnh dạn chọn lọc các giống bò ngoại nhập chất lượng cao như bò 3B (Blanc Bleu Belge), Lai Sind và Brahman.
Vì sao chọn bò 3B?
“So với bò địa phương, bò 3B có trọng lượng lớn, tỷ lệ thịt cao gấp đôi, cơ bắp phát triển vượt trội. Khi bán theo cân hơi, giá trị kinh tế mang lại ổn định và cao hơn hẳn,” ông Kiên phân tích.
Bí quyết “nuôi bò không mùi” và quản lý dịch bệnh
Hiện nay, trang trại của ông đã mở rộng lên hơn 800m² với quy mô trên 100 con bò. Để duy trì đàn gia súc lớn ngay trong khu dân cư mà không gây ô nhiễm, ông Kiên áp dụng triệt để công nghệ đệm lót sinh học.
Quy trình xử lý chuồng trại:
- Nền chuồng: Rải lớp trấu dày 20 – 30 cm.
- Xử lý: Cứ 15 – 20 ngày rắc thêm lớp trấu mới trộn men vi sinh.
- Hiệu quả: Men vi sinh phân hủy phân và nước tiểu, khử mùi hôi triệt để, ức chế vi khuẩn gây bệnh, giúp bò khỏe mạnh và tiết kiệm nhân công dọn rửa.
Bên cạnh đó, ông chủ động quy hoạch 2 ha trồng cỏ voi kết hợp thức ăn tinh (cám ngô) để vỗ béo bò. Lịch tiêm phòng vắc-xin (Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng…) được thực hiện nghiêm ngặt 6 tháng/lần. Nhờ quy trình này, đàn bò xuất chuồng đều đặn 50 – 80 con/năm, được thương lái thu mua tận nơi với giá 80.000 – 100.000 đồng/kg.
Nâng tầm giá trị với “Chế biến sâu” chuẩn OCOP
Không dừng lại ở bán bò thịt, vợ chồng ông Kiên đã nhạy bén phát triển thêm mảng chế biến thực phẩm để gia tăng giá trị. Tận dụng nguồn thịt chất lượng sẵn có, ông xây dựng thương hiệu đặc sản Tây Bắc với các sản phẩm: Thịt trâu/bò/lợn gác bếp, lạp sườn, xúc xích, gà ủ thảo mộc…
Nhờ sự tỉ mỉ trong từng khâu, nhiều sản phẩm của gia đình ông đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao.
| Sản phẩm | Giá bán tham khảo | Đặc điểm nổi bật |
| Trâu gác bếp | ~600.000 đ/kg | Thịt bắp tươi, thớ dài, tẩm ướp mắc khén, hạt dổi, sả, ớt… sấy củi 4 tiếng. |
| Lợn gác bếp | ~400.000 đ/kg | Thịt sạch, hương vị đậm đà, không bị ám khói quá mức. |
“Thịt phải chọn đúng thớ để giữ độ dai ngọt. Gia vị phải chuẩn núi rừng thì mới ra được cái hồn của đặc sản Tây Bắc,” ông Kiên chia sẻ.
Mô hình “kép” này giúp cơ sở của ông đạt doanh thu hơn 1 tỷ đồng/năm, trừ chi phí thu lãi ròng trên 500 triệu đồng, đồng thời tạo việc làm thường xuyên cho lao động địa phương.
Định hướng nhân rộng mô hình
Ông Chu Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Tân Uyên, đánh giá rất cao tư duy kinh tế của hộ ông Kiên. Việc gắn chăn nuôi với chế biến sâu không chỉ giải quyết bài toán đầu ra mà còn tạo thương hiệu riêng cho nông sản địa phương.
Thời gian tới, chính quyền xã Tân Uyên định hướng nhân rộng mô hình nuôi bò thương phẩm 3B, khuyến khích nông dân liên kết sản xuất và chế biến tập trung. Đây được xem là hướng đi then chốt để phát triển kinh tế tập thể và nâng cao thu nhập bền vững cho bà con vùng cao.
