Tên sách: CHIM YẾN VÀ KỸ THUẬT NUÔI LẤY TỔ
Tác giả: NGUYỄN KHOA DIỆU THU
Nhà xuất bản: NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC TỰ NHIÊN VÀ CÔNG NGHỆ
Năm xuất bản: 2007
Số trang: 159 (từ trang 1 đến trang 159)
Từ khóa chính: Chim yến, nuôi yến lấy tổ, yến sào, kỹ thuật nuôi yến trong nhà, sinh học chim yến, thu hoạch tổ yến.
Cuốn sách “Chim Yến và Kỹ thuật Nuôi Lấy Tổ” của PGS. Nguyễn Khoa Diệu Thu được biên soạn nhằm cung cấp các kiến thức cơ bản về sinh học của loài chim yến cho tổ trắng ăn được và các kỹ thuật nuôi yến trong nhà. Sách cập nhật thông tin mới về nghề nuôi yến và công nghệ của các nước Đông Nam Á, kết hợp với các kết quả thực nghiệm tại Việt Nam. Mục tiêu là giúp người sản xuất nắm vững kiến thức, tăng sản lượng tổ yến, số lượng chim yến và phát triển nghề nuôi yến lấy tổ đúng hướng tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nghề này đang phát triển nhanh chóng tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Tổ yến là sản phẩm quý hiếm, có giá trị thương mại và dinh dưỡng cao.
Nội dung chính:
Sách được chia thành 3 phần chính:
Phần 1: CHIM YẾN VÀ NGHỀ NUÔI YẾN (Trang 1)
- I. Tư liệu về tình hình nuôi chim yến lấy tổ: Đề cập đến nhu cầu, cung cấp, giá tổ yến, số lượng và năng suất nhà yến tại Đông Nam Á (Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Việt Nam).
- II. Kiến thức sinh học cơ bản về một số giống loài chim yến: Phân biệt Họ Nhạn (Hirundinidae) và Họ Yến (Apodidae), tập trung vào các giống Collocalia và Aerodramus, đặc biệt là loài yến tổ trắng ăn được (Aerodramus fuciphagus).
- III. Một số đặc điểm sinh học của chim yến:
- Đời sống tự nhiên của loài chim yến tổ trắng: Môi trường sống vĩ mô (vùng kiếm ăn) và môi trường sống vi mô (nơi làm tổ), yêu cầu về nhiệt độ (27-29°C), ẩm độ (80-90%), ánh sáng (0-2 Lux).
- Sinh trưởng, sinh sản và chu kỳ sống của chim yến (thành thục lần đầu sau 7-8 tháng, thời gian làm tổ 40-80 ngày, ấp trứng 23-30 ngày).
- Dinh dưỡng (chủ yếu là côn trùng nhỏ).
- Tập tính sinh sống (bay lượn ngược chiều kim đồng hồ, làm tổ ở góc trái, cần không gian rộng).
- Thành phần hóa học cơ bản của tổ yến (giàu protein, glycoprotein, khoáng chất).
Phần 2: KỸ THUẬT NUÔI CHIM YẾN LẤY TỔ (Trang 53)
- 1. Nuôi chim yến trong nhà lầu mới xây:
- Địa thế xây nhà: Gần nguồn thức ăn (sông, hồ, biển, rừng cây thấp), dưới đường chim bay, không xa trung tâm có yến (5-8km).
- Cách thức xây nhà: Hình dáng, kích thước (150-200m², nhiều tầng), độ cao, vật liệu xây tường (dày 20-25cm), mái lợp chống nóng.
- Cửa ra vào: Thiết kế tối, kích thước 30x20cm đến 100x20cm, hướng cửa theo đường chim bay.
- Phòng của chim: Chia thành phòng, có lỗ thông tầng (rộng 2,2-2,5m). Lắp xà gỗ kiểu ô khuôn (30x100cm) để tăng diện tích làm tổ và năng suất.
- Điều chỉnh môi trường: Duy trì nhiệt độ 27-29°C, ẩm độ 75-90%, ánh sáng 0,2-0,6 lux bằng hệ thống thông gió, bồn nước, phun sương.
- 2. Thiết bị hỗ trợ và phương pháp dụ chim vào nhà: Sử dụng ván gỗ chuyên dụng (SWO2), thiết bị phun ẩm, máy phát tiếng kêu gọi bầy đàn (quan trọng), phun quét mùi đặc trưng, và tổ giả.
- 3. Biện pháp kỹ thuật tăng quần đàn yến: Ấp trứng yến trong tổ chim mồi (ký tổ) hoặc ấp trứng bằng máy để tận dụng trứng bị loại bỏ và tăng số lượng chim con.
- II. Nuôi chim yến trong nhà yến cũ và III. Nuôi chim yến trong nhà chim mồi (C. linchi): Các biện pháp cải tạo, điều chỉnh môi trường vi mô của nhà cũ hoặc nhà chim mồi để dụ yến tổ trắng.
- IV. Nuôi chim yến trong nhà yến: Quản lý nhà yến, bổ sung thức ăn, kiểm soát dịch hại.
- V. Địch hại: Chuột, kiến, gián, rận rệp, dơi, rắn mối, tắc kè và biện pháp phòng chống.
Phần 3: THU HOẠCH TỔ YẾN (Trang 141)
- 1. Thời gian và số lần thu hoạch:
- Thu hoạch 4 lần/năm (phương pháp cưỡng đoạt hoặc bỏ trứng lấy tổ) – tổ chất lượng tốt, sản lượng cao nhưng không tốt cho đàn yến.
- Thu hoạch 3 lần/năm (kết hợp cho chim tự ấp nở lần 1) – chú trọng phát triển quần đàn.
- Thu hoạch 2 lần/năm (thường áp dụng cho nhà mới, chỉ lấy tổ khi chim con đã bay).
- Thu hoạch chọn lọc (pha trộn cả 3 phương pháp).
- 2. Phương pháp thu hoạch: Thực hiện vào ban ngày (9h00-16h00), phun nước làm ẩm tổ trước khi lấy, dùng dao mỏng gạt tổ để tổ không bị gãy vụn.
