Sau mưa bão, công tác khắc phục được xem là giai đoạn then chốt, quyết định khả năng phục hồi sản xuất và ngăn chặn dịch bệnh bùng phát trên đàn vật nuôi. Môi trường ô nhiễm, mầm bệnh lây lan và nguồn thức ăn thiếu hụt là những nguy cơ lớn nhất. Theo hướng dẫn khẩn của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, bà con cần tập trung vào ba nhóm nhiệm vụ chính sau đây.
1. Đảm bảo dinh dưỡng và nguồn nước uống sạch
Sau lũ, nguồn thức ăn cho gia súc, gia cầm có thể bị cuốn trôi, hư hỏng (ẩm, mốc), đồng cỏ bị ô nhiễm bùn đất và mầm bệnh. Nước uống cũng bị lẫn bùn, phèn, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa của vật nuôi.
- Nguồn nước: Phải sử dụng nước sạch đã qua xử lý. Tuyệt đối không cho vật nuôi uống nước ao tù, nước lũ còn đục.
- Thức ăn:
- Tuyệt đối không sử dụng các loại thức ăn (cám, ngô, lúa…) đã bị ẩm mốc, kém chất lượng.
- Đối với đồng cỏ bị ngập, cần rửa sạch bùn đất bám trên thân cây cỏ trước khi cho ăn.
- Chăm sóc đặc biệt: Đối với gia súc già yếu và gia súc non (bê, nghé, lợn con, gà con), cần có chế độ chăm sóc đặc biệt. Tăng cường các loại thức ăn bổ sung, giàu dinh dưỡng (vitamin, điện giải…) để tăng sức đề kháng và giúp cơ thể nhanh hồi phục.
2. Vệ sinh và tiêu độc môi trường triệt để
Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất để cắt đứt mầm bệnh.
- Xử lý chuồng trại: Khi nước rút, phải khẩn trương thực hiện vệ sinh cơ học (cào vét bùn đất). Sau đó, khử trùng bằng vôi bột hoặc hóa chất (như Benkocid, Virkon…) trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng.
- Xử lý xác động vật chết:
- Tổ chức thu gom toàn bộ xác vật nuôi chết do mưa lũ.
- Đưa đến nơi cao ráo, chôn lấp theo đúng quy định. Hố chôn phải sâu, rắc vôi bột hoặc phun hóa chất khử trùng cả xác vật nuôi và bề mặt hố chôn trước khi lấp.
- Xử lý môi trường xung quanh:
- Nạo vét, khơi thông hệ thống cống, rãnh thoát nước, hố chứa phân.
- Phát quang bụi rậm quanh chuồng.
- Vệ sinh, khử trùng toàn bộ các trang thiết bị, dụng cụ chăn nuôi (máng ăn, máng uống…).
3. Quản lý đàn và phòng chống dịch bệnh hiệu quả
Môi trường sau lũ lụt là điều kiện lý tưởng để các mầm bệnh nguy hiểm bùng phát.
- Quản lý chăn thả: Tuyệt đối không chăn thả vật nuôi ở những khu vực bị ô nhiễm, còn ngập nước.
- Giám sát dịch bệnh:
- Người chăn nuôi phải chủ động giám sát đàn vật nuôi hàng ngày.
- Phát hiện sớm các trường hợp vật nuôi mắc bệnh, nghi mắc các bệnh nguy hiểm như: Dịch tả lợn Châu Phi, Cúm gia cầm, Lở mồm long móng (LMLM), Viêm da nổi cục (VDNC) ở trâu bò, Tai xanh (PRRS) ở lợn…
- Báo cáo và xử lý:
- Khi nghi gia súc mắc bệnh, phải báo ngay cho chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn thú y để điều tra, xử lý ổ dịch.
- Nghiêm cấm tuyệt đối việc giết mổ, mua bán động vật ốm, chết. Không vứt xác động vật chết ra ngoài môi trường.
- Tiêm phòng: Song song với các biện pháp trên, cần tiếp tục triển khai tiêm phòng định kỳ cho đàn vật nuôi theo chương trình, kế hoạch của địa phương để duy trì miễn dịch.
Ngoài ra, bà con cần chủ động phối hợp với tổ kiểm tra của xã, phường để thống kê chính xác số lượng thiệt hại. Đây là cơ sở để các cơ quan chức năng có căn cứ đề xuất hỗ trợ kịp thời, giúp người chăn nuôi nhanh chóng khôi phục sản xuất.
