Tại vùng núi Xuân Quang (Lào Cai), anh Phan Nhật Quang (sinh năm 1970) đã trở thành tỷ phú nông dân nhờ xây dựng thành công mô hình Hợp tác xã (HTX) chăn nuôi gà thả vườn độc đáo mang tên “5 chung, 3 riêng”, đạt doanh thu hơn 40 tỷ đồng mỗi năm.
Trang trại gà đồi của anh Quang hiện là một trong những mô hình quy mô lớn nhất tỉnh Lào Cai, với hệ thống chuồng trại rộng rãi, được lắp đặt camera giám sát, máng ăn, máng uống và quạt gió tự động. Chỉ cần ngồi tại nhà, anh Quang có thể quan sát mọi động tĩnh của đàn gà qua màn hình, minh chứng cho sự kết hợp hoàn hảo giữa nông nghiệp và công nghệ 4.0.
Hành trình “bỏ việc nhà nước” và cú vấp ngã đầu đời
Năm 1991, tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý kinh tế, anh Quang về công tác tại UBND tỉnh Lào Cai. Nhưng chỉ 4 năm sau, anh quyết định rời cơ quan Nhà nước, mở cơ sở chế biến chè. Do thiếu kinh nghiệm, cơ sở nhanh chóng thua lỗ.
Không nản chí, anh tiếp tục bươn chải nhiều nghề, mãi đến năm 2008 mới tìm thấy cơ duyên với con gà thả vườn. Sau gần một thập kỷ tích lũy kinh nghiệm, năm 2017, anh tách ra thành lập HTX Xuân Tiến với 12 thành viên, tập trung vào các giống gà đặc sản như gà đen, gà ác, gà ri và gà Mía.
Giải mã mô hình “5 chung, 3 riêng” thu 40 tỷ/năm
Thành công của HTX Xuân Tiến đến từ mô hình liên kết độc đáo “5 chung, 3 riêng”, vừa phát huy sức mạnh tập thể, vừa đảm bảo tính chủ động của từng xã viên.
- “5 Chung”:
- Chung đường: Cùng nhau xây dựng, duy tu hạ tầng.
- Chung mua: Mua chung con giống, thức ăn, thuốc thú y. Việc này giúp HTX chủ động được nguồn hàng chất lượng đồng đều, và được chiết khấu cao do mua số lượng lớn.
- Chung bán: Có kế hoạch tiêu thụ thống nhất, giúp sản phẩm không bị ùn ứ, giá cả luôn ổn định.
- Chung tiền: Góp vốn chung cho các hoạt động của HTX.
- Chung chia sẻ: Lập quỹ dự phòng để hỗ trợ các xã viên khi gặp rủi ro thiên tai, dịch bệnh. Anh Quang coi đây là nền tảng của sự bền vững.
- “3 Riêng”:
- Riêng cơ sở sản xuất: Mỗi xã viên tự quản lý trang trại của mình.
- Riêng tổ chức lao động: Mỗi hộ tự thuê và điều hành nhân công.
- Riêng hạch toán: Mỗi trang trại tự hạch toán lời, lỗ của mình.
Nhờ cách làm này, mỗi năm HTX Xuân Tiến cung cấp cho thị trường 400-500 tấn gà thịt, đạt doanh thu trên 40 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 4 tỷ đồng. Thu nhập bình quân của xã viên dao động từ 200 triệu đến hơn 2 tỷ đồng/năm. HTX cũng tạo việc làm ổn định cho 40 lao động địa phương với thu nhập 7-8 triệu đồng/tháng.
Làm chủ công nghệ 4.0
Không chỉ giỏi tổ chức, anh Quang còn là nông dân 4.0 thực thụ. Anh chia sẻ, trước đây phải ôm cả cục tiền đi nhập hàng, giờ chỉ cần vài thao tác trên điện thoại. Mọi giao dịch, chốt giá, thậm chí hướng dẫn khách vào trại bắt gà đều thực hiện qua Google Maps.
Việc ứng dụng camera giám sát, cảm biến tự động, hệ thống thông gió, máng ăn uống lập trình sẵn… giúp giảm đáng kể chi phí nhân công, đồng thời đảm bảo an toàn sinh học tuyệt đối. HTX còn hợp tác với Công ty thuốc thú y Việt Nam, có nhân viên túc trực thường xuyên để hỗá trợ kỹ thuật.
Từ một người từng thất bại, anh Phan Nhật Quang đã vươn lên trở thành hình mẫu nông dân thế hệ mới, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2019.
“Điều quan trọng nhất không phải là vốn, mà là ý chí và niềm tin. Thất bại chỉ là bài học, nếu biết đứng lên từ đó thì không có gì là không thể,” anh Quang đúc kết.
Theo Bích Hợp (Nguồn: Báo Nông nghiệp & Môi trường)
