Theo dự báo, mùa đông 2025-2026 có khả năng xuất hiện nhiều đợt rét đậm, rét hại, ảnh hưởng trực tiếp đến các vùng nuôi trồng thủy sản. Nhiệt độ nước xuống quá thấp là nguyên nhân chính gây stress, giảm ăn, phát sinh dịch bệnh và thậm chí gây chết hàng loạt ở thủy sản.
Để chủ động bảo vệ thành quả lao động, bà con cần nắm vững và áp dụng ngay các biện pháp kỹ thuật chống rét cốt lõi dưới đây.
1. Chủ động thu hoạch (Khi nào nên thu hoạch?)
Đây là biện pháp quan trọng nhất để giảm thiểu rủi ro. Bà con cần thường xuyên kiểm tra ao, nếu thủy sản đã đạt kích cỡ thương phẩm thì phải lập kế hoạch thu hoạch ngay.
- Ưu tiên thu hoạch sớm: Đối với các loài chịu rét kém như cá rô phi, cá chim trắng, cá chuối, ba ba, cá vược… đã đủ lớn, cần thu hoạch dứt điểm trước khi đợt không khí lạnh đầu tiên tràn về.
- Tuyệt đối không thu hoạch khi đang rét: Khi nhiệt độ nước đang xuống thấp, nghiêm cấm mọi hoạt động kéo lưới, đánh bắt (kể cả đánh tỉa). Việc này làm thủy sản bị xây xát, sốc nhiệt và là nguyên nhân trực tiếp gây bùng phát dịch bệnh ngay sau đó.
2. Duy trì mực nước ao (Giữ nhiệt độ ổn định)
Đối với thủy sản chưa đến kỳ thu hoạch, việc giữ ổn định nhiệt độ nước là ưu tiên hàng đầu.
- Biện pháp: Chủ động dâng mực nước ao lên mức tối đa có thể.
- Mức nước lý tưởng: Duy trì độ sâu luôn ở mức 1,5 – 2 mét. Lớp nước sâu sẽ giúp nhiệt độ tầng đáy ổn định hơn, ít bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh bên trên, tạo vùng “trú ẩn” an toàn cho thủy sản.
3. Che phủ bề mặt và tạo nơi trú ẩn
Việc che chắn bề mặt ao giúp ngăn gió lùa trực tiếp và giảm sự thất thoát nhiệt từ mặt nước.
- Cách 1 (Hiệu quả cao): Làm khung và che phủ bề mặt ao bằng bạt nylon sáng màu.
- Cách 2 (Tiết kiệm): Thả bèo tây (lục bình) từ 1/2 đến 2/3 diện tích mặt ao. Lưu ý thả ở phía Bắc (hướng đón gió chính) để bèo hoạt động như một “tấm chăn” cản gió và cách nhiệt.
- Cách 3 (Tạo nơi trú ẩn): Bện các búi rơm khô hoặc dùng sọt tre bên trong có rơm. Thả các sọt/búi này xuống góc ao phía Bắc để thủy sản có nơi rúc vào trú ẩn tập trung.
4. Điều chỉnh chế độ cho ăn (Cực kỳ quan trọng)
Đây là khâu kỹ thuật quyết định sức khỏe của thủy sản trong mùa rét. Sai lầm trong việc cho ăn có thể dẫn đến ô nhiễm ao và cá chết.
- Trước khi rét: Khi thời tiết còn ấm, chủ động tăng cường sức khỏe cho thủy sản. Cho ăn đầy đủ bằng thức ăn chất lượng cao, đồng thời bổ sung Vitamin C và các khoáng chất vi lượng vào thức ăn để tăng sức đề kháng.
- Trong khi rét (Quan trọng): Khi nhiệt độ nước ao xuống dưới 15°C, thủy sản sẽ ngừng hoặc giảm ăn mạnh. Bà con phải NGƯNG CHO ĂN hoàn toàn. Thức ăn thừa lúc này không chỉ lãng phí mà còn phân hủy, gây ô nhiễm, làm cá yếu hơn.
- Sau khi rét (Khi trời ấm): Vào những ngày trời hửng nắng, nhiệt độ tăng lên, có thể cho cá ăn nhẹ vào thời điểm ấm nhất trong ngày (thường là giữa trưa). Chỉ cho ăn bằng thức ăn tinh, dễ tiêu và với liều lượng ít để cá phục hồi sức lực.
5. Xử lý môi trường và các lưu ý khác
- Dùng vôi (CaO): Định kỳ 1 lần/tháng, bón vôi xuống ao với liều lượng 2 – 3kg/100m² nước. Vôi giúp khử trùng, diệt mầm bệnh và ổn định độ pH trong môi trường nước ít biến động.
- Đối với nuôi lồng bè:
- Di chuyển lồng đến các khu vực kín gió, ấm áp, có dòng chảy nhẹ.
- Thả sâu lồng nuôi xuống mức 1,8 – 2 mét để cá tránh được lớp nước lạnh trên bề mặt.
Chủ động áp dụng các biện pháp kỹ thuật trên sẽ giúp bà con giảm thiểu tối đa thiệt hại, bảo vệ đàn thủy sản an toàn vượt qua mùa đông khắc nghiệt.
