Bằng kinh nghiệm của một lão nông cả đời gắn bó với vùng cửa sông nước lợ, ông Nguyễn Văn Lâu (Hải Phòng) đã biến 9 mẫu đất bãi bồi ven sông Văn Úc thành “mỏ vàng” khi áp dụng mô hình luân canh 1 vụ lúa – 1 vụ rạm, thu về vài trăm triệu đồng mỗi năm.
Cơ hội từ con rạm – Đặc sản “ngon hơn cua đồng”
Rạm là loài giáp xác đặc trưng của vùng nước lợ, tuy cùng họ với cua nhưng mình dẹp, vỏ mỏng hơn. Từ lâu, rạm được dân sành ăn ưa chuộng hơn cua đồng vì nhiều gạch, thịt ngọt, béo và vỏ mềm.
Ông Lâu kể, trước đây rạm ở cửa sông này nhiều vô kể. Ông nắm rất rõ tập tính của chúng: rạm mẹ ra rừng sú vẹt đẻ, rạm con (gọi là con cốm) lớn bằng đầu que diêm lại bơi vào đồng, chui vào ống rạ của ruộng vừa gặt để sống.
Thế nhưng, theo thời gian, lượng rạm tự nhiên ít dần do thuốc trừ sâu. Chính từ sự am hiểu tập tính này, ông Lâu nảy ra ý tưởng mua “cốm” về nuôi trong chính ruộng lúa của mình.
Bí quyết “Lúa Nâng Rạm” trên 9 mẫu đất
Mô hình của ông Lâu là một vòng tuần hoàn thông minh. Hàng năm, trên 9 mẫu đất, ông luân phiên một vụ cấy lúa và một vụ nuôi rạm.
1. “Bí mật” từ gốc rạ lúa nếp Ông Lâu chỉ chọn duy nhất giống lúa nếp Thái Bình. Lý do là giống lúa này thân to, cây cứng. Sau khi gặt, gốc rạ còn lại trở thành “ngôi nhà” trú ẩn lý tưởng cho rạm, đặc biệt là khi chúng lột vỏ.
“Quá trình sinh trưởng rạm phải lột vỏ 4 – 5 lần. Khi lột, con rạm mềm và thơm, trở thành mồi ngon cho cá dữ. Gốc rạ chính là nơi trú ẩn an toàn nhất,” ông Lâu chia sẻ.
2. Kỹ thuật cải tạo ruộng nuôi Sau vụ gặt, ruộng được bơm cạn, rắc vôi bột (7 – 10 kg/100 m2) để khử phèn, diệt tạp. Đáy ao là bùn pha cát. Phơi đáy 3 – 4 ngày rồi lấy nước qua lưới lọc.
- Mực nước “2 trong 1”: Đây là kỹ thuật quan trọng. Ông Lâu thiết kế ruộng vừa có chỗ nông (30 – 50 cm), vừa có nơi sâu (đến 1,5 m). “Rạm chỉ lột vỏ ở chỗ nước nông, nhưng lại thích sống ở hang hốc sâu dưới nước,” ông giải thích.
- Bờ bao: Phải chắc chắn để rạm không bò ra ngoài.
3. Con giống và thức ăn
- Giống: Ông Lâu thu mua “cốm” (rạm giống) từ những người đơm lờ ở rừng ngập mặn, giá khoảng 70.000 đ/kg. Giống được lọc chọn kỹ càng, thả với mật độ 20 con/m2. Trên 9 mẫu ao, ông thả gần 1 tấn giống, chia làm nhiều đợt để thu rải vụ.
- Thức ăn: Chủ yếu là cá biển tươi xay nhỏ, trộn cám và men vi sinh ủ 3 – 5 ngày. Ông Lâu tận dụng lợi thế gần bến tàu cá để mua cá tươi số lượng lớn, giá rẻ.
4. Yếu tố sống còn: Nguồn nước sạch Ruộng nuôi của ông Lâu gần sông Văn Úc, nước ra vào thường xuyên nên không tốn công thay. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh:
“Môi trường nuôi rạm phải sạch. Vùng nuôi cần tách biệt với đồng ruộng để tránh thuốc trừ sâu. Nếu ruộng bên cạnh phun thuốc, thuốc ngấm vào đất lan sang, rạm cũng chết hết.”
Thu hoạch “rạm trôi” và lợi nhuận 350 triệu
Sau khoảng 4 tháng nuôi, rạm đạt cỡ thương phẩm (40 – 50 con/kg) là có thể thu hoạch.
- Thời điểm thu hoạch “vàng”: Nhờ am hiểu tập tính, ông Lâu chỉ thu hoạch 2 đợt/tháng, mỗi đợt 2 – 3 ngày quanh ngày rằm (15) và mùng một (1) âm lịch. Đây là lúc rạm trưởng thành, gạch thịt đã chắc, bắt đầu nổi lên mặt nước (gọi là ngày “rạm trôi” hay “rạm bay”).
- Hiệu quả kinh tế: Thương lái đến tận ao thu mua với giá 130.000 – 150.000 đ/kg. Với năng suất đạt gần 2,5 tấn/ha, 9 mẫu (3,24 ha) ruộng lúa nuôi rạm mang về cho gia đình ông Lâu khoản lãi gần 350 triệu đồng/năm.
Ông Nguyễn Sỹ Sinh, Trạm trưởng Trạm KN-KN huyện Kiến Thụy, đánh giá đây là đối tượng dễ nuôi, phù hợp với các bãi bồi ven sông. Tuy nhiên, ông Sinh cũng chỉ ra thách thức lớn nhất hiện nay là con giống phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên, tỷ lệ sống không cao. Rất cần có nghiên cứu sinh sản nhân tạo để chủ động nguồn giống, giúp mô hình này phát triển bền vững.
Theo HÂN MINH (Nguồn: NNVN)
