Kỹ thuật vỗ béo bò hiện đại: Tăng trọng 0,8 – 1,5 kg/ngày bằng cách tối ưu phụ phẩm nông nghiệp

Nuôi bò vỗ béo là mô hình chăn nuôi ngắn ngày, giúp tăng giá trị đàn bò thịt một cách nhanh chóng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tại hai xã Hữu Lợi và Lạc Lương (huyện Yên Thủy, Hòa Bình), mô hình này đã chứng minh được tính hiệu quả vượt trội, trở thành giải pháp cải thiện thu nhập và sinh kế bền vững cho hàng chục hộ gia đình.

1. Hiệu quả kinh tế tức thì từ mô hình vỗ béo

Mô hình “Nuôi vỗ béo bò thịt trong nông hộ” được Trung tâm Khuyến nông Hòa Bình triển khai tại hai xã vùng 135 (vùng khó khăn đặc biệt) với quy mô lớn: 170 con bò vỗ béo và 80 hộ nông dân tham gia.

Các hộ tham gia được hỗ trợ toàn diện từ vật tư đến kỹ thuật, bao gồm: thức ăn cám hỗn hợp (dạng viên), thuốc thú y (tẩy giun sán, ký sinh trùng) và tập huấn chuyên sâu.

Kết quả sau 3 tháng thực hiện:

Sau 3 tháng vỗ béo, mỗi con bò đã tăng thêm trung bình 75 kg thịt hơi. Tổng thu nhập (lợi nhuận tăng thêm) từ việc tăng trọng này mang lại cho 80 hộ dân tham gia mô hình lên đến 652 triệu đồng (tính toán từ năm 2014).

Phân tích: Tốc độ tăng trọng 0,83 kg/ngày là một kết quả tốt cho các giống bò lai phổ biến tại Việt Nam. Với kỹ thuật hiện đại và chọn giống tốt hơn (như bò lai Zebu, Brahman), tốc độ tăng trọng có thể đạt 1,0 – 1,5 kg/ngày, cho thấy tiềm năng kinh tế của mô hình này còn rất lớn.

2. Kỹ thuật cốt lõi: Tối ưu hóa Dinh dưỡng và Phụ phẩm

Thành công của mô hình đến từ việc áp dụng kỹ thuật vỗ béo tập trung và chế độ dinh dưỡng cân bằng, bao gồm việc tận dụng nguồn thức ăn thô có sẵn:

a. Lựa chọn bò vỗ béo và Chuồng trại

• Chọn bò: Tập huấn giúp hộ dân biết cách chọn bò có tiềm năng vỗ béo cao: bò khỏe mạnh, không khuyết tật, có khung xương to, cơ bắp phát triển, độ tuổi phù hợp (thường từ 2-4 năm tuổi). Bò cần được tẩy giun sán và ngoại ký sinh trùng ngay khi bắt đầu vỗ béo để tối đa hóa khả năng hấp thụ thức ăn.
• Chuồng trại: Yêu cầu chuồng trại phải khô ráo, thoáng mát, vệ sinh sạch sẽ, có hệ thống xử lý chất thải hợp lý để phòng bệnh.

b. Chế độ Dinh dưỡng (Cân bằng Thô và Tinh)

Bò vỗ béo cần được cung cấp năng lượng và protein cao hơn nhiều so với bò nuôi thường:

• Thức ăn tinh (Bổ sung năng lượng): Sử dụng cám hỗn hợp dạng viên để đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết.
• Thức ăn thô (Tối ưu hóa Phụ phẩm): Tập huấn chuyên sâu về chế biến thức ăn từ phế phụ phẩm nông nghiệp là chìa khóa thành công.
  • Kỹ thuật hiện đại: Phụ phẩm như rơm, thân lá ngô cần được xử lý để tăng khả năng tiêu hóa. Bà con được hướng dẫn các phương pháp như ủ chua (với mật rỉ đường/muối) hoặc kiềm hóa (với Urea) để phá vỡ cấu trúc cellulose, giúp bò dễ hấp thụ chất xơ, tiết kiệm chi phí cám viên.

c. Quản lý và Phòng bệnh

Bò được vỗ béo cần được theo dõi sát sao về sức khỏe. Ngoài việc tiêm phòng các bệnh cơ bản (Lở mồm long móng, Tụ huyết trùng…), việc kiểm soát vệ sinh chuồng trại thường xuyên là yếu tố quyết định để tránh các bệnh đường ruột và hô hấp.

3. Tiềm năng nhân rộng và Phát triển bền vững

Mô hình nuôi bò vỗ béo chỉ trong 3 tháng đã mang lại thu nhập đáng kể, giải quyết vấn đề kinh tế cho 80 hộ dân tại vùng 135. Ông Trương Vĩnh Dung, Phó trưởng Trạm Khuyến nông huyện, khẳng định đây là một mô hình tạo ra hướng đi mới hiệu quả.

Để phát triển bền vững mô hình này, cần chú trọng:

1. Cải thiện chất lượng giống: Khuyến khích sử dụng các giống bò lai có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn (như bò lai Brahman, Droughtmaster, hoặc các bò lai hướng thịt có máu BBB) để đạt mức tăng trọng 1,0-1,5 kg/ngày.
2. Liên kết tiêu thụ: Đảm bảo đầu ra ổn định cho bò vỗ béo bằng cách liên kết với các lò mổ lớn hoặc chuỗi cung ứng thịt sạch, giúp người dân thu được lợi nhuận cao nhất.
3. Áp dụng Công nghệ ủ thức ăn: Đưa công nghệ ủ chua, ủ kiềm hóa thức ăn thô trở thành quy trình bắt buộc để tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí cám hỗn hợp.

Mô hình nuôi vỗ béo bò thịt là giải pháp khả thi, biến nguồn lực đất đai, phụ phẩm nông nghiệp thành tài sản, giúp bà con nông dân, đặc biệt ở các vùng khó khăn, vươn lên làm giàu chính đáng.