Những ngày này, về thôn Tam Tầng (xã Quang Châu, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) trên tuyến tỉnh lộ 295B, hình ảnh quen thuộc là những đầm sen bạt ngàn và cảnh nông dân tấp nập thu hoạch. Đang vào giữa vụ, bà con nơi đây rất phấn khởi vì sen thu hái đến đâu đều được thương lái và người qua đường đặt mua hết ngay trong ngày.
Biến đất trũng “một vụ ăn, một vụ bỏ” thành vựa sen
Chị Nguyễn Thị Lương, cán bộ khuyến nông xã Quang Châu cho biết, trước đây, khu đồng này người dân chỉ cấy được lúa vụ Chiêm Xuân. Đến vụ Mùa, mưa lớn gây ngập úng thường xuyên, có vụ được thu hoạch, vụ mất trắng nên người dân chủ yếu bỏ hoang.
Nhận thấy cây sen rất phù hợp với đồng đất thấp trũng, trong 5 năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn cải tạo, chuyển đổi diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả và đất hoang hóa sang trồng sen. Từ vài khóm nhỏ ban đầu, đến nay, xã Quang Châu đã phát triển được hàng chục ha sen, biến vùng đất khó thành nơi mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trồng một lần, thu hoạch nhiều năm
Theo các hộ trồng sen, ưu điểm lớn nhất của cây sen là dễ trồng, dễ thích nghi, ít sâu bệnh và cho năng suất ổn định.
Chị Nguyễn Thị Lệ (thôn Tam Tầng), người có 5 mẫu trồng sen, chia sẻ, thời gian đầu tư ban đầu chỉ sau 3-4 tháng là sen bắt đầu cho thu hoạch. Thời gian thu hoạch kéo dài từ tháng 4 đến hết tháng 6 Âm lịch. Đặc biệt, sen là cây trồng đầu tư một lần nhưng có thể thu nhập trong nhiều năm.
“Năm nào thời tiết mưa nhiều, sen ra nhiều ngó thì năm đó sẽ cho nhiều hoa và bát hơn. Nếu ít mưa, cây sinh trưởng kém hơn một chút”, chị Lệ chia sẻ kinh nghiệm.
Kỹ thuật chăm sóc quyết định năng suất
Để có những bát sen to, hạt mẩy, đều, người trồng sen cần đặc biệt chú ý đến giai đoạn chăm sóc.
Theo kinh nghiệm của bà con Tam Tầng, thời điểm sau Tết Nguyên đán là quan trọng nhất. Người trồng sen nên cày bừa kỹ ruộng để dọn sạch cỏ. Khi cây sen có lá nổi trên mặt nước, cần bón phân NPK ngay với liều lượng khoảng 2 bao (loại 50kg) cho mỗi sào để cây sinh trưởng tốt. Nếu không chăm sóc kỹ, cây kém ăn thì khi thu hoạch bát sen sẽ nhỏ, nhiều hạt lép và năng suất không cao.
Hiệu quả kinh tế ấn tượng
Chị Nguyễn Thị Hường, một trong những hộ trồng sen lớn ở thôn Tam Tầng, cho biết gia đình chị đã đấu thầu 15 mẫu ruộng để trồng sen.
“Qua gần 5 năm, cây sen cho thấy năng suất rất ổn định. Mỗi ngày thu hoạch hàng nghìn bát sen. Thời điểm thu hoạch rộ nhất, gia đình tôi thu được từ 8.000 – 10.000 bát sen non và hoa sen, cùng 50 – 80 kg hạt sen chè (hạt sen già bánh tẻ)”, chị Hường phấn khởi nói.
Với giá bán buôn bát sen non là 15.000 đồng/chục, hoa sen 8.000 – 10.000 đồng/chục bông, và hạt sen chè 25.000 – 30.000 đồng/kg, mỗi ngày chị Hường có thu nhập khoảng 10 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí công thu hái và phân bón, bình quân cả vụ gia đình chị lãi khoảng 350 – 400 triệu đồng.
Mô hình trồng sen không chỉ nâng cao thu nhập trực tiếp cho nông dân mà còn góp phần tạo thêm việc làm cho lao động địa phương và tạo cảnh quan đồng ruộng sạch đẹp, thu hút nhiều người yêu sen đến tham quan, chụp ảnh.
Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang cây sen đã khẳng định hiệu quả thiết thực. Thời gian tới, xã Quang Châu sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình nông nghiệp hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu, giúp bà con phát triển sản xuất bền vững và góp phần xây dựng nông thôn mới.
