Giai đoạn heo con cai sữa đòi hỏi lượng ăn vào cao và khẩu phần giàu protein để đảm bảo sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện của heo con đối diện với nhiều vấn đề về bệnh tiêu hóa đòi hỏi sự hỗ trợ về dinh dưỡng.
Đường ruột hay ống tiêu hóa không chỉ là một ống đơn giản để thức ăn đi qua: nó là một cơ quan phức tạp với các chức năng khác nhau và tương tác lẫn nhau: là nơi trú ngụ của vi khuẩn hội sinh, là cơ quan miễn dịch quan trọng trong cơ thể, là nơi hấp thu dinh dưỡng nuôi cơ thể và lại có tác dụng là rào cản tự nhiên chống lại các vi khuẩn và mầm bệnh.
Chiến lược thúc đẩy tăng trưởng của heo con, nhất là giai đoạn sau cai sữa luôn lấy trọng tâm là hoàn thiện sức khỏe đường ruột. Một chiến lược4 bước cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa sẽ tác động lên cơ chế hấp thu dinh dưỡng và chuyển hóa của heo con, từ đó đóng vai trò quyết định trong thúc đẩy năng suất của heo con cai sữa, nhất là khi các quy định hạn chế kháng sinh trong chăn nuôi ngày càng được thắt chặt.
1. Cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Có trên 500 loại vi khuẩn trong đường ruột, kể cả lợi khuẩn đường ruột và vi khuẩn gây bệnh. Duy trì sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột chính là chìa khóa then chốt để đem lại một môi trường hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tối đa hóa năng suất vật nuôi.
Để giúp kiểm soátvi sinh vật trong đường ruột, từ lâu người ta đã sử dụng probiotic, prebiotic, lactylatehoặc các axit béo chuỗi trung bình.
Một số axit hữu cơ như và tinh dầu thiết yếu như Oreganol, Thymol… cũng được biết đến với khả năng kháng khuẩn rất mạnh. Đặc biệt, tác dụng cộng hưởng của axit hữu cơ và tinh dầu thiết yếu cũng đã được chứng minh qua rất nhiều thí nghiệm. Ví dụ theo báo cáo của Partanen and Morz Z (1999), axit formic-lactic có tác dụng kìm hãm vi khuẩn E.coli, tuy nhiên khi kết hợp cùng tinh dầu thiết yếu thì có khả năng tiêu diệt E.coli.
2. Cơ quan miễn dịch
Đường ruột là cơ quan miễn dịch lớn nhất trong cơ thể, chính vì vậy hệ miễn dịch đường ruột rất quan trọng trong việc hỗ trợ đáp ứng miễn dịch và kiểm soát chứng viêm, qua đó hỗ trợ quá trình phát triển khỏe mạnh của heo con.
Tuy nhiên, kích hoạt hệ thống miễn dịch đòi hỏi khá nhiều năng lượng và các axit amin (để sản xuất các tế bào miễn dịch và globulin miễn dịch). Ngoài ra, chứng viêm ruột đòi hỏi phải được kiểm soát để phòng ngừa phóng thích nhiều cytokine gây kích ứng đường ruột – vốn làm giảm lượng ăn vào của heo con.
Người ta thường sử dụng tinh dầu thiết yếu giúp kháng viêm,chất chống oxi hóa để bảo vệ tế bào thành ruột, các dẫn xuất của nấm men beta-glucan để bảo vệ tính toàn vẹn của nhung mao ruột, hay tinh dầu thiết yếu để ức chế sự phát triển của mầm bệnh. Trong thức ăn cho heo con, người ta cũng sử dụng Bột
huyết (bột huyết tương) để tận dụng các kháng thể trong huyết tương liên kết với các vi khuẩn và virus, ngăn ngừa chúng tiếp xúc với ruột.
Kẽm oxit cũng được sử dụng khá thông dụng để thay thế kháng sinh trong khẩu phần của heo con, tuy nhiên vẫn còn nhiều quan ngại về ô nhiễm môi trường xung quanh việc bài thải chúng ra ngoài qua phân động vật.
3. Hấp thụ dinh dưỡng
Hệ thống lông vi nhung (vi nhung mao) trong đường ruột tạo nên một bề mặt tiếp xúc rất rộng để hấp thụ và tiêu hóa dưỡng chất. Khi chất dinh dưỡng được hấp thụ hết sẽ hạn chế được tình trạng sinh sôi của vi khuẩn gây bệnh trên các vật chất thừa khi chúng đi xuống các đoạn ruột sau, nhờ đó kiểm soát được nhiều bệnh đường ruột như rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy.
Những chất chống oxi hóa như Vitamin E, polyphenol thường được bổ sung để bảo vệ các tế bào ruột chống lại nguy cơ oxi hóa gây ra bởi các phản ứng miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh. Axit hữu cơ, glutamine cũng được sử dụng phổ biến như một nguồn cấp năng lượng của các tế bào ruột trong khi tinh dầu thiết yếu hay chiết xuất thảo dược giúp tăng cường hoạt động của các enzyme tiêu hóa. Tác dụng cân bằng pH trong bao tử (dạ dày) và đường ruột của axit hữu cơ cũng góp phần đáng kể trong việc hấp thụ và tiêu hóa dinh dưỡng.
Bổ sung enzyme tiêu hóa cũng là công cụ hỗ trợ tiêu hóa các chất xơ, cải thiện chuyển hóa thức ăn, giảm độ nhớt trong đường ruột vốn cản trở hấp thu dinh dưỡng trong khi đó axit béo chuỗi ngắn giúp hòa tan vitamin và khoáng chất tốt hơn.
Tuy nhiên, trên hết, một chiến lược tổ hợp khẩu phần thức ăn phù hợp từng giai đoạn của heo con, cung cấp đủ năng lượng và đúng dưỡng chất cần thiết đóng vai trò trung tâm trong tối ưu hóa hấp thụ dưỡng chất tại đường ruột.
4. Rào cản vật lý
Các mô đường ruột hoạt động như một rào cản vật lý giữa môi trường bên ngoài và bên trong cơ thể để phòng thủ chống lại mầm bệnh. Khi tính toàn vẹn của ruột bị xâm phạm, vi khuẩn gây bệnh sẽ dễ dàng đi qua và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe heo con.
Để bảo vệ rào cản này, chất chống oxi hóa và betaine,axit béo Omega-3 được sử dụng để củng cố tính toàn vẹn của tế bào ruột, hạn chế sự bám dính của vi khuẩn gây bệnh. Để loại trừ nguy cơ nhiễm độc do độc tố nấm mốc gây ra vốn làm suy giảm chức năng tế bào / mô, giảm đáp ứng miễn dịch, các chất hấp phụ độc tố nấm mốc cũng được sử dụng phổ biến trong quản lý sức khỏe đường ruột vật nuôi.
Kết luận:
Không có gì là cường điệu khi tất cả những nghiên cứu khoa học về sức khỏe vật nuôi gần đây luôn đặt sức khỏe đường ruột là một vấn đề trọng tâm trong cải thiện năng suất vật nuôi. Một khi giải quyết được những thách thức đối với sức khỏe đường ruột từ gốc đến ngọn, vật nuôi sẽ tăng trưởng một cách tự nhiên tối đa hóa ngưỡng tiềm năng di truyền.
Tác giả: Provimi Việt Nam
Nguồn: Sưu tầm
Discussion about this post