Mô hình chăn nuôi heo rừng lai bán thả rông của cựu chiến binh Huỳnh Thân (xã Thiện Tín) đã chứng minh hiệu quả kinh tế cao, tận dụng triệt để phụ phẩm nông nghiệp, cho sản lượng 2-5 tấn thịt thương phẩm mỗi năm với đầu ra ổn định, mở ra hướng đi bền vững cho nông hộ nhỏ.
Tiếng kẻng gọi đàn – Phương thức chăn nuôi tự nhiên
Giữa vùng đồi Khánh Giang xanh tốt (xã Thiện Tín, tỉnh Quảng Ngãi), mỗi buổi sáng và chiều, một âm thanh đặc trưng vang lên. Đó là tiếng kẻng quen thuộc từ trang trại của cựu chiến binh Huỳnh Thân, báo hiệu bữa ăn đã đến, khiến cả đàn heo rừng lai ùa ra từ những bụi cây, bãi cỏ, lon ton chạy về chuồng.
Trên khu đất rộng bao quanh bởi vườn cây ăn quả, ông Thân đổ ra thức ăn: khi là mớ thân chuối băm, lúc là quả mít thái mỏng chín rụng, hoặc bột mì quậy nước sền sệt. Đàn heo với bộ lông đen dài, dáng vẻ săn chắc, khỏe mạnh chen nhau ăn ngon lành.
Ông Thân chia sẻ: “Dạo trước, tôi còn dùng mõ tre. Sau này chuyển sang đánh kẻng, chúng cũng nhanh thích nghi. Nghe tiếng gọi là biết được cho ăn nên hối hả chạy về. Đây là cách tạo thói quen và quản lý đàn vật nuôi trong môi trường thả rông hiệu quả.”
Công thức heo rừng lai F1: Thịt săn, ít mỡ, chi phí thấp
Mô hình này bắt đầu từ một lần ông Thân xem chương trình nông nghiệp và nhận thấy giống heo rừng lai dễ nuôi, phù hợp với khí hậu và điều kiện vùng đồi. Ông đã lặn lội lên tận gần đèo Viôlắc tìm mua một con đực giống (do đồng bào bẫy được) về lai tạo với heo nhà (lợn nái bản địa).
Thay vì nuôi theo phương thức công nghiệp, ông Thân chọn hình thức bán thả rông, cho đàn heo tự do kiếm ăn trong khu vườn rộng. Thức ăn chính của chúng là nguồn phụ phẩm nông nghiệp sẵn có: thân cây chuối, mít chín rụng, lá cây, rau dại. Mỗi ngày, ông chỉ bổ sung hai bữa cám gạo hoặc bột mì pha loãng để đảm bảo đủ dưỡng chất cần thiết.
Lợi ích của mô hình bán thả rông:
Tăng chất lượng thịt: Heo vận động tự nhiên nên thịt săn chắc, thơm ngon, ít mỡ, được thị trường ưa chuộng.
Giảm chi phí đầu vào: Tận dụng tối đa phụ phẩm, giảm chi phí thức ăn công nghiệp.
Tăng sức đề kháng: Vật nuôi ít bị bệnh tật, rủi ro dịch bệnh thấp.
Nhờ cách nuôi “thuận tự nhiên” này, chi phí chăn nuôi được giữ ở mức thấp nhưng hiệu quả kinh tế lại rất cao. Bình quân mỗi năm, ông Thân xuất bán 2-3 tấn thịt. Có những năm được mùa, sản lượng đạt 4-5 tấn thịt thương phẩm. Với giá bán ổn định khoảng 150.000 đồng/kg (giá tham khảo năm gần nhất), mô hình mang lại lợi nhuận ổn định cho gia đình.
Liên kết bền vững và kinh nghiệm an toàn sinh học
Điều quan trọng nhất là đầu ra luôn được đảm bảo. “Heo rừng lai nuôi tự nhiên, thịt ngon, khách quen đặt trước nên không lo đầu ra,” ông Thân chia sẻ. Việc xây dựng được thương hiệu thịt sạch, thịt đặc sản từ mô hình bán thả rông giúp sản phẩm của ông được tiêu thụ dễ dàng hơn so với chăn nuôi truyền thống.
Mô hình này không chỉ đem lại thu nhập ổn định mà còn giải quyết được bài toán môi trường và rác thải nông nghiệp. Đàn heo chính là “nhà máy xử lý” thân cây chuối, mít rụng và các loại rau dại trong vườn, tạo nên một chu trình khép kín, hữu cơ. Đây cũng là một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an toàn sinh học (ATSH) cho vật nuôi và sản phẩm.
Ý chí người lính trên mặt trận kinh tế
Ít ai biết, cựu chiến binh Huỳnh Thân từng là chiến sĩ trinh sát. Sau năm 1975, ông trở về quê hương với tinh thần người lính để khai hoang, lập nghiệp trên vùng đồi Khánh Giang hoang vu. Ông từng là “vua mía” của vùng, sau đó chuyển sang trồng keo và hưởng ứng phong trào cải tạo vườn tạp, phát triển cây ăn quả.
Hiện tại, 5 héc-ta đất đồi của ông được quy hoạch bài bản với bưởi da xanh, sầu riêng, mít Thái, cam, quýt… Chính những vườn cây này đã cung cấp nguồn phụ phẩm dồi dào, sạch sẽ cho đàn heo rừng lai, tạo nên một hệ sinh thái nông nghiệp đa canh hiệu quả và bền vững.
Ông Huỳnh Thân nhiều năm liền được công nhận là nông dân sản xuất giỏi. Mô hình của ông không chỉ là nguồn thu nhập mà còn là bài học kinh nghiệm về sự nhạy bén, áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt và sẵn lòng chia sẻ với bà con.
Giữa vùng đồi Thiện Tín, tiếng kẻng của người cựu chiến binh vẫn vang lên đều đặn mỗi sớm chiều, như giai điệu của cuộc sống lao động cần mẫn, của ý chí người lính năm xưa chưa bao giờ nguôi trên hành trình làm giàu.
