Tên sách: Bệnh Phổ Biến Ở Lợn Và Biện Pháp Phòng Trị (Tập II)
Tác giả: PGS.TS. PHẠM SĨ LĂNG, PGS.TS. PHAN ĐỊCH LÂN, TS. TRƯƠNG VĂN DUNG
Nhà xuất bản: Nhà Xuất Bản Nông Nghiệp
Năm xuất bản: 2002
Số trang: 163
Từ khóa chính: Bệnh lợn, ký sinh trùng, giun sán, nội khoa, sản khoa, ngoại khoa, dinh dưỡng, thuốc, vacxin, giun đũa, giun phổi, giun kết hạt, giun đầu gai, sán lá ruột, ngộ độc, suy dinh dưỡng, rối loạn tiêu hóa, viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo tử cung, rối loạn sinh sản, thiếu kẽm
Cuốn sách “Bệnh phổ biến ở lợn và biện pháp phòng trị (Tập II)” cung cấp kiến thức chuyên sâu về các bệnh ký sinh trùng, bệnh nội khoa, sản khoa, cùng với hướng dẫn sử dụng thuốc và kỹ thuật ngoại khoa cho lợn. Sách giúp cán bộ thú y và người chăn nuôi nhận biết, phòng và điều trị bệnh kịp thời, hiệu quả.
Nội dung chính:
LỜI NÓI ĐẦU
Ngành chăn nuôi lợn ở Việt Nam đang phát triển mạnh, nhưng dịch bệnh vẫn là trở ngại lớn. Cuốn sách này, tập 2, tập trung vào các bệnh ký sinh trùng, nội khoa, sản khoa và các kỹ thuật thực hành ngoại khoa, cung cấp kiến thức và kỹ thuật phòng trị cho cán bộ thú y và người chăn nuôi.
Chương I: BỆNH GIUN SÁN Ở LỢN
1. BỆNH GIUN ĐŨA (Ascaridiosis suum)
- Đặc điểm sinh học:
- Hình thái: Ascaris suum ký sinh ở ruột non, màu trắng sữa, hình ống. Giun đực dài 15-25 cm, giun cái 25-40 cm. Có 3 môi bao quanh miệng.
- Vòng đời: Không cần vật chủ trung gian. Trứng có phôi theo phân ra ngoài, phát triển thành ấu trùng gây nhiễm trong 2 tuần. Trứng có thể sống 11 tháng đến 5 năm, đề kháng mạnh với hóa chất.
- Bệnh lý – Lâm sàng:
- Lâm sàng: Lợn gầy, chậm lớn, đặc biệt lợn 2-4 tháng tuổi. Viêm ruột (tiêu chảy, đau bụng), thiếu máu, gầy yếu, có triệu chứng thần kinh (co giật). Ấu trùng qua phổi gây tụ huyết, viêm phổi.
- Bệnh lý: Ấu trùng di hành gây tổn thương thành ruột, phổi, gan. Gây viêm, xuất huyết. Giun trưởng thành gây viêm loét niêm mạc ruột, tắc ruột, thủng ruột, hoàng đản. Tiết độc tố gây rối loạn thần kinh.
- Chẩn đoán:
- Lợn dưới 2 tháng tuổi: mổ khám tìm ấu trùng ở phổi, gan.
- Lợn trên 2 tháng tuổi: kiểm tra phân tìm trứng bằng phương pháp phù nổi.
- Phương pháp biến thái nội bì: tiêm kháng nguyên vào vành tai hoặc nhỏ vào mắt.
- Dịch tễ học: Phân bố rộng khắp thế giới và Việt Nam do vòng đời đơn giản, sức đề kháng trứng mạnh. Tỷ lệ nhiễm cao ở lợn 2-7 tháng tuổi.
- Điều trị: Phenothiazin, Dipterex, Atgard, Tetramisol, Levamisol.
- Phòng trừ: Tẩy giun định kỳ 3 tháng/lần (lợn bột sau tách mẹ 1 lần), vệ sinh chuồng trại, ủ phân diệt trứng.
2. BỆNH GIUN PHỔI
- Nguyên nhân: Metastrongylus elongatus, M. pudentotectus, M. salmi.
- Đặc điểm sinh học:
- Hình thái: Ký sinh ở thùy sau, giữa phổi lợn. Dài 12-50mm. Trứng có ấu trùng bên trong, vỏ gồ ghề.
- Vòng đời: Gián tiếp qua giun đất (vật chủ trung gian). Lợn ăn giun đất có ấu trùng gây nhiễm.
- Bệnh lý và Lâm sàng:
- Lâm sàng: Kém ăn, mệt mỏi, ho (ban đầu ho khan, sau ho nặng, khó thở), gầy rạc.
- Bệnh lý: Ấu trùng di hành phá hoại thành mạch, hạch lâm ba, phổi, mang vi khuẩn. Giun tiết độc tố gây trúng độc, chậm lớn, giảm sức đề kháng. Bệnh tích đại thể: Phổi nhiễm đốm trắng, cứng và dai, phế quản nhỏ chứa giun, niêm dịch, chất thẩm xuất.
- Chẩn đoán: Lâm sàng, kiểm tra phân tìm trứng, mổ khám tìm giun ở phổi, phản ứng biến thái nội bì.
- Dịch tễ học: Phổ biến ở lợn miền Bắc Việt Nam, tỷ lệ nhiễm tăng dần từ đồng bằng lên trung du và miền núi. Tỷ lệ nhiễm cao nhất ở lợn 4-12 tháng tuổi.
- Điều trị: Iode, Iode kali, Canathydrazide, Dipterex, Tetramisol, Levamisol, Mebendazol.
- Phòng trừ: Chuồng trại khô ráo, vệ sinh, ủ phân, không thả lợn ở khu vực ẩm ướt có nhiều giun đất, điều trị kịp thời.
3. BỆNH GIUN KẾT HẠT
- Nguyên nhân: Oesophagostomum dentatum (ấu trùng và giun trưởng thành).
- Đặc điểm sinh học:
- Hình thái: Ký sinh ở ruột già lợn. Giun đực dài 8-9 mm, giun cái dài 8-11.3 mm.
- Vòng đời: Không cần vật chủ trung gian. Ấu trùng gây nhiễm chui vào niêm mạc ruột tạo u kén.
- Bệnh lý và Lâm sàng:
- Triệu chứng lâm sàng: Giai đoạn ấu trùng gây cấp tính: tiêu chảy phân nhầy/máu, sốt, gầy còm, đau bụng. Giai đoạn trưởng thành gây mãn tính: kiết lỵ từng thời kỳ, chậm lớn, gầy còm.
- Bệnh lý: Niêm mạc xung huyết, phù thũng, hình thành u kén (kết hạt) có mủ. Gây tổn thương cơ giới, trúng độc và mang vi khuẩn.
- Dịch tễ học: Tỷ lệ nhiễm tăng theo tuổi, nhưng lợn lớn thường bệnh nặng hơn. Liên quan đến điều kiện tự nhiên (nhiệt độ, ẩm độ) và tập quán chăn thả.
- Chẩn đoán: Kiểm tra phân tìm trứng, phân biệt với trứng giun xoăn khác.
- Điều trị: Dipterex, Phenothiazin.
- Phòng bệnh: Tương tự bệnh giun đũa (tẩy giun định kỳ, vệ sinh chuồng trại, ủ phân).
4. BỆNH GIUN ĐẦU GAI
- Nguyên nhân: Macracanthorhynchus hirudinaceus.
- Hình thái: Ký sinh ở ruột non lợn. Thân hình dẹt, có vòi hút với 5-6 hàng móc. Giun đực dài 7-15 cm, giun cái 30-68 cm. Trứng hình bầu dục có ấu trùng móc.
- Vòng đời: Cần vật chủ trung gian là động vật chân đốt (ấu trùng bọ cánh cứng). Lợn ăn phải ấu trùng hoặc nhộng/trưởng thành của vật chủ trung gian.
- Cơ chế sinh bệnh: Móc giun bám vào thành ruột gây tổn thương, viêm phúc mạc. Tiết độc tố gây trúng độc, rối loạn thần kinh, gầy còm.
- Triệu chứng lâm sàng: Ăn ít, ruột chuyển động mạnh, phân lẫn máu, kiết lỵ, rối loạn thần kinh, gầy còm, đau bụng.
- Bệnh tích: Viêm ruột cấp tính, n
…
![[Sách] Bảo quản Khoai Tây Thương Phẩm Bảo quản Khoai Tây Thương Phẩm](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/bao-quan-khoai-tay-thuong-pham.jpg?resize=238%2C178&ssl=1)
![[Sách] Bệnh thường gặp ở chó mèo và cách phòng trị Bệnh thường gặp ở chó mèo và cách phòng trị](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/benh-thuong-gap-o-cho-meo-va-cach-phong-tri.jpg?resize=238%2C178&ssl=1)
![[Sách] Bệnh thường gặp ở bò sữa Việt Nam và kỹ thuật phòng trị – Tập I (Bệnh nội khoa và bệnh sinh sản) Bệnh Sinh sản GIA SÚC](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/benh-sinh-san-gia-suc-1.jpg?resize=238%2C178&ssl=1)




![[Sách] Bảo quản Khoai Tây Thương Phẩm Bảo quản Khoai Tây Thương Phẩm](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/bao-quan-khoai-tay-thuong-pham.jpg?resize=100%2C75&ssl=1)



![[Sách] 100 Câu hỏi & đáp về kỹ thuật cà phê 100 câu hỏi & đáp về kỹ thuật cà phê](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/100-cau-hoi-dap-ve-ky-thuat-ca-phe.jpg?resize=100%2C75&ssl=1)


![[Sách] BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG CÁC BỆNH DO VIRUT TỪ ĐỘNG VẬT LÂY SANG NGƯỜI BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG CÁC BỆNH DO VIRUT TỪ ĐỘNG VẬT LÂY SANG NGƯỜI](https://i0.wp.com/nghenong.com/wp-content/uploads/2025/11/bien-phap-phong-chong-cac-benh-do-virut-tu-dong-vat-lay-sang-nguoi.jpg?resize=300%2C160&ssl=1)