Trên “vùng đất thép” Củ Chi (TP.HCM), có một vườn lan mang tên Huyền Thoại với tổng diện tích lên đến 24ha, được xem là một trong những vườn lan lớn nhất và được đầu tư bài bản, hiện đại nhất cả nước. “Khai sinh” ra vườn lan này là chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền, Giám đốc HTX Hoa lan Huyền Thoại – một người phụ nữ nhỏ nhắn nhưng sở hữu một quyết tâm sắt đá, biến đam mê thành một mô hình làm giàu truyền cảm hứng.
Khởi nghiệp “tay ngang” và bài học từ thất bại
Ít ai biết, chị Huyền vốn học kế toán để về phụ giúp kinh doanh vật liệu xây dựng của gia đình. Cơ duyên với hoa lan đến rất tình cờ, từ một món quà của người bạn.
“Thường tôi hay mua hoa ngoài sạp… trưng chừng 3 ngày là phải thay, còn hoa lan cô bạn tặng trưng 2 tuần mới tàn. Tôi mê lan từ lúc nào không hay.”
Chị bắt đầu trồng thử 60 cây sau nhà. Một năm sau, khi lan ra hoa, cảm xúc dâng trào đã trở thành động lực để chị quyết tâm làm lớn. Chị quyết định san lấp 1ha đất vườn lồi lõm của gia đình để trồng lan, bất chấp sự can ngăn của cha mẹ.
Là một người “tay ngang”, không có kiến thức nông nghiệp, chị Huyền phải mày mò học từ đầu.
- Chị học hỏi từ các nhà vườn nhỏ.
- Tự tìm đọc tài liệu, sách báo.
- Sang tận Thái Lan để tìm hiểu kỹ thuật.
Thất bại là điều không tránh khỏi. Chị Huyền nhớ lại: “Lan vẫn bị bệnh thối rễ, thối đọt, đốm lá. Nhìn những luống lan chết hàng loạt mà không cầm được nước mắt.”
Nhưng chính ý chí “thép” đã giúp chị đứng lên. Chị tự nhủ: “Người ta làm được thì không có lý do gì mình không làm được”. Cứ thế, chị vừa làm, vừa đúc kết kinh nghiệm, và mọi thứ dần tốt lên.
Bí quyết kỹ thuật và kinh nghiệm “xương máu”
Từ chỗ thất bại, nay chị Huyền đã đủ kiến thức và kinh nghiệm để tự chủ từ A-Z, bao gồm cả việc tự làm giống và cung cấp hàng trăm ngàn cây lan giống mỗi năm.
Chị chia sẻ, mỗi loại lan, thậm chí mỗi màu hoa, đều đòi hỏi một chế độ chăm sóc khác nhau:
- Lan “dễ dãi”: Các loại lan đỏ (đỏ renred, đỏ redsun…) thường “dễ dãi, háu ăn”, chịu được nhiệt độ khắc nghiệt nên chăm sóc đơn giản hơn.
- Lan “khó chiều”: Các loại lan vàng (vàng lê na, vàng chanh…) lại “yếu ớt, mỏng manh”. Chị ví von: “Chăm nó chẳng khác gì chăm con mọn, phải nắm được mỗi tuần nó cần ‘ăn’ bao nhiêu, hợp với loại phân gì…”.
Một điểm đặc biệt trong mô hình của chị là canh tác theo hướng bền vững:
“Ở đây tôi chỉ dùng các chế phẩm hữu cơ, phân trùn quế, phân dơi trộn với vi sinh ngâm ủ lên men… Canh tác hữu cơ vừa đảm bảo môi trường trong lành, tốt cho mình, cho mọi người, còn đất ngày càng giàu dinh dưỡng.”
Đáng chú ý, dù vườn lan rất hiện đại nhưng HTX Hoa lan Huyền Thoại không dùng hệ thống tưới tự động. Chị Huyền giải thích: “Kinh nghiệm cho thấy cây lan tưới thủ công giúp kiểm soát sinh trưởng tốt hơn”. Đây chính là kinh nghiệm quý báu đúc kết từ thực tiễn.
Xây dựng HTX 28ha và cú “vấp ngã” Covid-19
Sau thành công với 1ha ban đầu, chị Huyền thuyết phục gia đình thanh lý 30ha cao su già cỗi để mở rộng quy mô. Chị đã đầu tư hàng tỷ đồng cho cơ sở hạ tầng công nghệ cao như nhà lưới, hệ thống tưới tiết kiệm nhập từ nước ngoài.
Chị thành lập HTX Hoa lan Huyền Thoại. Đến nay, HTX đã tăng lên 15 thành viên với tổng diện tích 28ha (trong đó riêng chị Huyền sở hữu 12ha).
Tuy nhiên, con đường làm giàu không bằng phẳng. Đại dịch Covid-19 ập đến, mọi thứ gần như “trở về số không”.
“Mọi thứ trở về số không khi người không thể di chuyển, hoa không ai mua, vườn lan không được chăm sóc, dẫn đến lụi tàn. Thời điểm đó, nhìn vườn lan héo úa, tôi suy sụp hoàn toàn, tưởng không gượng nổi.”
Năm 2022, khi dịch lắng xuống, chị Huyền lại một lần nữa “làm lại từ đầu”, bắt tay khôi phục vườn lan. Nhờ ý chí và tình yêu hoa, chị đã dần lấy lại những gì đã mất.
Mô hình kinh doanh đa kênh: Từ nội địa đến xuất khẩu
Hiện tại, mô hình kinh doanh của HTX Hoa lan Huyền Thoại đã phát triển ổn định và đa dạng:
- Sản xuất hoa cắt cành:
- Sản lượng: Mỗi ngày, HTX cắt hàng trăm ngàn cành hoa.
- Thị trường nội địa: Giá bán từ 4.000 – 7.000 đồng/cành, phân phối đi khắp các tỉnh thành.
- Xuất khẩu: HTX xuất khẩu lan sang Campuchia với giá cao hơn, từ 8.000 – 10.000 đồng/cành.
- Du lịch và Đào tạo:
- Vườn lan Huyền Thoại đã trở thành điểm đến tham quan, học tập kinh nghiệm. Mỗi tháng, vườn đón khoảng 10 đoàn khách (khoảng 200 người), bao gồm cả khách nước ngoài.
- HTX sẵn sàng hỗ trợ người dân về kỹ thuật, giống và bao tiêu sản phẩm.
- Chị Huyền còn tổ chức các lớp hướng nghiệp, nâng cao kiến thức nông nghiệp cho học sinh, sinh viên.
Ba lần giành danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc” là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực không mệt mỏi của chị.
Khát vọng nâng tầm ngành lan Việt Nam
Thành công của chị Huyền không chỉ dừng lại ở việc làm giàu cho bản thân và các thành viên HTX. Chị còn mang trong mình khát vọng lớn hơn: nâng tầm ngành hoa lan Việt Nam.
Chị trăn trở: “Hoa lan Việt Nam chưa thể so bì với lan Đài Loan hay Thái Lan bởi ngành lan trong nước còn phụ thuộc vào giống nhập khẩu.”
Để thoát khỏi sự phụ thuộc này, chị đã quyết tâm đầu tư phòng cấy mô để tự nghiên cứu và sản xuất giống. Mấy năm nay, chị đã tự chủ được nguồn giống, không phải nhập từ Thái Lan, giúp giảm chi phí đầu tư và tăng lợi nhuận.
Mô hình của chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền là minh chứng rõ nét cho việc làm giàu từ nông nghiệp bằng tư duy hiện đại, kỹ thuật bài bản và một ý chí “thép” không bao giờ bỏ cuộc.
Theo Báo Nông nghiệp và Môi trường
