[Sách] Cách Thức Cải Tạo Vườn và Ao Thả Cá Ở Gia Đình

Tên sách: Cách Thức Cải Tạo Vườn và Ao Thả Cá Ở Gia Đình
Tác giả: KS Hà Thị Hiến
Nhà xuất bản: Văn Hóa Dân Tộc
Năm xuất bản: 2003
Số trang: 66
Từ khóa chính: cải tạo vườn, vườn rau, vườn quả, ao thả cá, nuôi trồng thủy sản, chăm sóc cây trồng, phòng trừ sâu bệnh, quản lý ao nuôi

Tải về

Cuốn sách “Cách Thức Cải Tạo Vườn và Ao Thả Cá Ở Gia Đình” của Kỹ sư Hà Thị Hiến cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách cải tạo vườn rau, vườn quả và ao thả cá tại gia đình. Sách tập trung vào các phương pháp thực hành để tối ưu hóa năng suất và hiệu quả, bao gồm kỹ thuật cải tạo đất, quản lý nước, sử dụng phân bón, chọn giống cây trồng và vật nuôi, cũng như các biện pháp chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Đây là tài liệu hữu ích giúp các hộ gia đình phát triển mô hình kinh tế vườn – ao hiệu quả, bền vững, nâng cao thu nhập và cung cấp nguồn thực phẩm sạch.

Nội dung chính:

Phần I: Cải Tạo Vườn Rau và Vườn Quả

1. Những Yêu Cầu Trong Cải Tạo Vườn Rau, Vườn Quả:
   • Phương hướng cải tạo vườn: Xác định cây trồng chính dựa trên điều kiện tự nhiên, chọn giống tốt, kiểm tra độ màu mỡ của đất, tỉa bỏ cây kém hiệu quả, luân canh, xen canh đa dạng cây trồng.
   • Cách thức cải tạo: Xem xét các yếu tố đất, nước, phân bón, giống cây trồng, biện pháp canh tác và bảo vệ thực vật.
2. Đất:
   • Đất trồng rau: Cần là đất tốt, nhiều màu, tầng đất canh tác dày, thoát nước nhanh và thấm nước cao (trồng cạn), hoặc giữ nước tốt (trồng nước). Hướng dẫn cải tạo các loại đất như đất cát (tăng phân hữu cơ), đất nặng (thêm cát pha, phù sa), đất nhẹ (thêm bùn ao), đất chua mặn (bón vôi, phân hữu cơ, NPK hợp lý), đất gò, đồi dốc (san đất, tạo ruộng bậc thang), nhặt sỏi đá, diệt cỏ dại, lên luống.
   • Đất trồng cây ăn quả: Cần đất tốt, dễ thoát nước và giữ nước, rễ ăn sâu. Cải tạo đất kỹ trước khi trồng, đào hố, bón lót phân hữu cơ (phân chuồng hoai mục), bổ sung N, P, K, Ca, Mg, phủ bùn ao khô. Có thể trồng rau dưới tán cây ăn quả.
3. Nước:
   • Đảm bảo nguồn nước tưới sạch, không chua mặn (đào ao dự trữ nước). Tưới nước phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây (phun mưa cho rau ăn lá, tưới gốc cho rau ăn quả). Chú ý tưới sau khi gieo hạt/trồng cây con, rửa sương muối, tưới vào sáng sớm hoặc xế chiều, căn cứ thời tiết và loại đất.
4. Phân bón:
   • Bón phân hợp lý: Đúng lúc, đúng loại, chia làm nhiều giai đoạn, tránh bón tập trung, chọn phân bón phù hợp với cây, đất, thời tiết, mùa vụ.
   • Bón phân đúng cách: Bón vào hố, rãnh, rải trên mặt đất, bón lót, bón thúc, căn cứ diện tích, kích thước luống, giống cây trồng, đất trồng.
   • Bón phân cân đối: Cung cấp đủ và cân bằng các nguyên tố dinh dưỡng, giúp ổn định và cải thiện độ phì nhiêu của đất, tăng năng suất, bảo vệ môi trường.
   • Xử lý phân trước khi bón: Ủ phân chuồng (ủ nóng, ủ nguội) để tiêu diệt hạt cỏ dại, mầm bệnh, côn trùng và thúc đẩy phân hủy chất hữu cơ, tăng chất lượng phân.
5. Giống:
   • Giống rau: Chọn giống tốt, khỏe mạnh, sạch bệnh. Tự sản xuất giống bằng cách ươm cây con, chăm sóc thường xuyên, chọn cây khỏe, thu hoạch đúng tuổi, phơi khô, bảo quản tốt. Liệt kê các loại rau trồng theo mùa vụ (đông xuân, xuân hè, hè thu) ở miền Bắc.
   • Giống cây ăn quả: Chọn loài cây phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu, đất đai, diện tích, khả năng chăm sóc, mục đích sử dụng. Chọn giống cây ăn quả cho năng suất và chất lượng cao. Phân loại cây ăn quả theo nhóm nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới và các giống phổ biến theo vùng sinh thái (Đồng bằng sông Hồng, Trung du và miền núi Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Duyên hải Trung bộ, Tây Nguyên). Cần quy hoạch trước khi trồng để tránh cạnh tranh.
6. Chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh:
   • Chăm sóc cây rau: Thử sức nảy mầm của hạt, xử lý hạt, gieo hạt đều, phủ trấu/rơm rạ, mở mái che khi nảy mầm. Làm cỏ, xới xáo, vun gốc, phá váng định kỳ. Bấm ngọn, vặt lá già, làm giàn cho rau thân leo.
   • Phòng trừ sâu bệnh cho rau: Áp dụng phương pháp canh tác (cày cuốc kỹ, vệ sinh vườn), phát hiện và mô tả bệnh chính xác, phun thuốc hóa học khi cần (chú ý thời gian cách ly).
   • Chăm sóc cây ăn quả: Vun xới đất thường xuyên, cung cấp đủ nước và dinh dưỡng, quét vôi gốc, nhặt cỏ dại, tỉa cành khô/úa.
   • Phòng trừ sâu bệnh cho cây ăn quả: Xác định mức độ phá hoại, ưu tiên biện pháp thủ công (bắt sâu, dùng ánh sáng diệt côn trùng, bao lưới chống dơi/chim). Hạn chế dùng thuốc hóa học để tránh ảnh hưởng đến người và vật nuôi. Khi dùng thuốc, phải đúng thuốc, đúng nồng độ/liều lượng, đúng lúc/chỗ, đúng kỹ thuật.
   • Vệ sinh vườn: Diệt cỏ dại, cắt tỉa cành khô/bệnh, quét vôi thân cây, thu dọn tàn dư cây.
7. Tóm tắt kỹ thuật trồng một số cây rau trong vườn gia đình:
   • Rau muống: Gieo hạt hoặc trồng bằng ngọn, thời vụ tháng 2-7. Đất cày cuốc kỹ, bón lót phân chuồng hoai mục. Chăm sóc bằng nước phân chuồng pha loãng, thu hoạch sau 20-25 ngày.
   • Rau đay: Gieo hạt tháng 3-7. Đất làm kỹ, lên luống. Tưới thúc bằng nước phân chuồng pha loãng, nhổ tỉa. Thu hoạch nhiều lứa.
   • Mồng tơi: Gieo hạt tháng 3, cấy đến tháng 6. Đất cày cuốc kỹ, bón lót phân chuồng ủ. Bón thúc bằng nước phân chuồng pha loãng. Thu hoạch sau 30 ngày.
   • Rau giền: Gieo hạt tháng 2-7. Đất làm kỹ, trộn hạt với tro bếp khi gieo. Nhổ tỉa, bón thúc bằng đạm urê hoặc nước phân chuồng pha loãng. Thu hoạch sau 25-30 ngày. Giữ cây khỏe để lấy hạt giống.
   • Rau ngót: Trồng bằng cành tháng 11-12. Đặt hom hơi chếch, lấp đất 2/3 hom, giữ ẩm. Bón thúc bằng nước phân chuồng pha loãng. Thu hoạch định kỳ 10-15 ngày.
   • Bắp cải: Trồng vào các vụ sớm (tháng 7-12), chính (tháng 9-2) và muộn (tháng 11-3). Đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa. Bón lót phân chuồng ủ, lân, kali. Tưới nước đều, bón thúc, vun xới, tỉa lá vàng.

…..