Vụ Tết Nguyên Đán luôn là “thời điểm vàng” cho nhà vườn trồng thanh long, khi giá bán thường cao gấp rưỡi (1.5 lần) so với chính vụ. Để chủ động cho cây ra quả đúng dịp này, nhiều nông dân, điển hình như tại HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng (Sơn La), đã làm chủ kỹ thuật “chấm hoa” để “đánh thức” cây ra hoa đồng loạt, mang lại lợi nhuận tăng thêm hàng tỷ đồng mỗi năm.
Dưới đây là quy trình kỹ thuật chi tiết để xử lý thanh long ra hoa trái vụ, đúc kết từ kinh nghiệm thực tế của các nhà vườn thành công.
1. 🛠️ Quy trình kỹ thuật “chấm hoa” thanh long vụ Tết
Đây là công đoạn then chốt, quyết định tỷ lệ ra hoa đồng loạt và thời điểm thu hoạch.
Bước 1: Phục hồi cây (Sau vụ thu hoạch chính)
- Ngay sau khi thu hoạch vụ chính, cần tập trung phục hồi sức khỏe cho cây.
- Biện pháp: Bón phân hữu cơ (đã ủ hoai) kết hợp với phân lân (P) để kích thích bộ rễ tái tạo và phát triển mạnh mẽ.
Bước 2: Tiến hành “chấm hoa” (Thời điểm: Tháng 9 Âm lịch)
- Hỗn hợp chấm: Chuẩn bị hỗn hợp bao gồm: Cồn 70 độ, phân lân (dạng lỏng hoặc hòa tan), và vi lượng.
- Cách thức thực hiện: Dùng dụng cụ chuyên dụng (như tăm bông hoặc cọ nhỏ) bôi trực tiếp hỗn hợp này lên các “mắt hoa” (mầm ngủ trên cành).
- Tần suất: Chấm từ 3 – 4 lần tùy thuộc vào độ mở và phát triển của mầm.
Bước 3: Những lưu ý “vàng” khi chấm hoa
Việc chấm hoa đúng kỹ thuật sẽ quyết định mầm đó ra hoa hay chỉ ra cành (lộc).
- Lưu ý 1: Đúng thời điểm chấm “Chấm đúng lúc cây sẽ ra hoa đều. Nếu chấm quá sớm, mầm sẽ không ra hoa mà chỉ phát triển thành cành lá.” – Ông Nguyễn Quang Vinh (Giám đốc HTX Ngọc Hoàng).
- Lưu ý 2: Đúng thời tiết (nhiệt độ) Để đạt hiệu quả cao nhất, cần chọn thời điểm chấm vào lúc nhiệt độ cao nhất trong ngày, thường là từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều. “Vào mùa lạnh, người trồng thường phải chờ khi trời hửng nắng mới tiến hành chấm. Hoa ra đều thì quả cũng đều, ít bị rụng.” – Bà Phạm Thị Lan (Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Sơn La).
2. 🌳 Kỹ thuật hỗ trợ: Tỉa cành, tạo tán
Việc “chấm hoa” sẽ không thể thành công nếu cây không đủ sức và không được tỉa cành thông thoáng.
- Đặc tính cây: Thanh long là cây ưa sáng, bộ rễ bàng (rễ nổi), do đó cần trồng thưa để vườn luôn thoáng đãng, đón nắng tốt.
- Kỹ thuật tỉa cành:
- Cắt bỏ các cành già, cành bệnh, cành vô hiệu nằm sâu bên trong.
- Tỉa tròn phần đỉnh trụ, phân bố cành đều.
- Áp dụng nguyên tắc: Một cành mẹ, hai cành con. Điều này giúp cây phát triển cân đối, dễ ra hoa và cho quả đồng đều.
3. 📈 Hiệu quả thực tế và Lợi ích
Việc áp dụng đồng bộ các kỹ thuật trên mang lại lợi ích kép cho nhà vườn:
- Thời gian thu hoạch: Từ khi ra hoa đến thu hoạch vụ Tết (mùa lạnh) dao động từ 60 – 65 ngày. Thời gian tích lũy dinh dưỡng dài hơn mùa nắng (chỉ 45 ngày) giúp thanh long vụ đông thường có vị ngọt sắc hơn.
- Giá trị kinh tế: Chủ động được thời điểm thu hoạch đúng Tết, khi giá bán dao động quanh mốc 25.000 đồng/kg (so với 16.000 đồng/kg vụ chính).
- Tăng năng suất: HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng (trồng giống TL-5, mật độ 1.300 – 1.700 trụ/ha) đã nâng số lứa thu hoạch từ 12-13 lứa/năm lên 24 – 25 lứa/năm.
- Tăng sản lượng: Năng suất tăng vọt từ 35 tấn/ha lên đến 60 tấn/ha.
