“Mô hình tôm – lúa không chỉ bền vững về môi trường mà còn đảm bảo bền vững kinh tế, xã hội,” ông Lê Văn Quang, Tổng Giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, hay còn gọi là “Vua tôm”, khẳng định. Ông đã chia sẻ bí quyết giúp nông dân kiếm hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng mỗi năm từ mô hình này.
Đây là một hình thức canh tác nông nghiệp thuận thiên độc đáo, gắn liền với đặc trưng khí hậu của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nơi luân phiên giữa hai mùa mưa (nước ngọt) và mùa khô (nước mặn).
Mô hình tuần hoàn “không tốn tiền thức ăn”
Điểm cốt lõi của mô hình tôm – lúa là sự cộng sinh hoàn hảo, tạo ra một hệ thống sản xuất khép kín, tuần hoàn và tối ưu chi phí.
- Vào mùa khô (nuôi tôm): Khi nước mặn từ biển vào, đây là môi trường lý tưởng để nuôi tôm. Điều đặc biệt là tôm được nuôi hoàn toàn tự nhiên, không cần sử dụng thức ăn công nghiệp. Nguồn thức ăn phong phú đến từ chính tàn dư vụ lúa trước: gốc rạ, cọng rơm, rễ cây lúa làm tơi xốp đất, tạo điều kiện cho động vật thủy sinh (thức ăn tự nhiên của tôm) sinh sôi, giúp tôm giàu dinh dưỡng và có sức đề kháng cao.
- Vào mùa mưa (trồng lúa): Khi mùa mưa mang nước ngọt về, cánh đồng lại trở nên màu mỡ để trồng lúa. Toàn bộ phân tôm và các chất hữu cơ (floc) từ mùa nuôi tôm trước đó được giữ lại, trở thành nguồn phân bón hữu cơ tự nhiên, cực kỳ tốt cho cây lúa. Chính hệ sinh thái này đã góp phần tạo nên chất lượng gạo ST24, ST25 ngon nhất thế giới.
Bài toán kinh tế: Thu nhập tiền tỷ từ đâu?
Theo “Vua tôm” Lê Văn Quang, hiệu quả kinh tế của mô hình này là rất rõ ràng, đặc biệt là chi phí đầu vào cực thấp.
- Chi phí thấp: Người nông dân “hầu như không cần vốn” vì chỉ bỏ ra một số tiền rất nhỏ để mua lúa giống và tôm giống. Các chi phí lớn nhất là thức ăn công nghiệp (cho tôm) và phân bón (cho lúa) đều được giải quyết bằng quy trình thuận thiên.
- Năng suất: Trung bình mỗi vụ thu hoạch đạt 5 – 8 tấn lúa và 300 – 1.000 kg tôm/ha.
- Doanh thu (quy mô hộ gia đình):
- Tối thiểu: 250 triệu đồng/ha/năm.
- Trung bình: 500 triệu đồng/ha/năm.
- Nếu canh tác thành công: Có thể lên tới 1 tỷ đồng/ha/năm.
Bí quyết nâng thu nhập lên 1 – 2,5 tỷ đồng/ha/năm
Để tối đa hóa lợi nhuận và đạt đến con số 1 – 2,5 tỷ đồng/ha/năm, ông Quang nhấn mạnh mấu chốt nằm ở việc liên kết sản xuất quy mô lớn.
“Để đạt doanh thu lớn hơn, cần phải liên kết hợp tác thành thửa ruộng lớn 7 – 10 ha, và xa hơn là những cánh đồng tôm – lúa lớn 1.000 – 10.000 ha. Đó là khi nhiều hộ liên kết với nhau lại thành tổ hợp tác và nhiều tổ hợp tác liên kết với nhau thành hợp tác xã kiểu mới,” ông Quang chỉ rõ.
Hiện tại, Tập đoàn Minh Phú cũng đang hợp tác với nông dân ĐBSCL để phát triển mô hình tôm – lúa đạt các chứng nhận quốc tế (ASC, BAP, hữu cơ, sinh thái), giúp bà con bán được sản phẩm với giá cao hơn trên thị trường.
Ông Quang khẳng định, mô hình này sẽ giúp người nông dân có thu nhập ổn định từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng mỗi năm, cho phép họ “ổn định cuộc sống và làm giàu ngay trên chính mảnh đất của mình” mà không cần phải rời quê hương đi làm công nhân ở thành thị.
Theo Hồng Thắm (Nguồn: Báo Nông nghiệp Việt Nam)
